Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

160

lariga olib kelishi mumkin bo‘lsa-da, aslida bu, umuman olganda, kamroq ijodiy fikrlashga sabab bo‘ladi. Albatta, qisqa javob mua- mmoning butun bir yechimi emas.

Ijodkorlik nafaqat g‘oyalar uchun miya hujumini, balki ularni amalga oshirishni ham o‘z ichiga oladi, shuning uchun sizda g‘oy- alar bo‘lsa, lekin ularni amalga oshirmayotgan bo‘lsangiz, siz ijod- kor inson xayolparastsiz.

11.3. Ijodiy bosimni (bosim ostida fikrlashni) takomillashtirish usullari

Bosim bizning kundalik hayotimizning bir qismiga aylanadi. Ammo bunga qarshi bo‘lganingizda qanday qilib ijodni davom et- tirishingiz mumkin? Qiyin sharoitlarda samarali va ijodkor inson sifatida qolish uchun haqiqatdan ham o‘zining ijobiy natijasini ber- gan bir necha fikr va tavsiyalar mavjud.

Qiyinchilikni aniqlang va lo‘nda ifodalang.

Bir necha daqiqa vaqt ajratib, suv idishini kuzating, kuzatgan tafsilotlarni yozib oling. Endi shishaning yuqori qismini kuzatish uchun ajratib oling va faqat yuqori qismini bir daqiqa davomida kuzating. Avvaliga hech qachon kuzatmagan ko‘plab tafsilotlar- ni ko‘rmaysizmi? To‘g‘ri yechimni izlashdan oldin, muammoni aniqlang. Qiyinchilikni bitta gap bilan tavsiflang. So‘ngra yana bir bor tuzing va muammoni aniqlang. Aniqlik siz ilgari o‘ylamagan yo‘llarni ochadi. Bundan tashqari, bu g‘oyalar uchun juda ko‘p og‘ishmasdan miyangizga to‘g‘ridan-to‘g‘ri hujum qilishga yor- dam beradi.

Yovvoyi g‘oyalarni rag‘batlantirish

Yechim izlayotganda, doimo boshqalarning g‘oyalarini qabul qiling. Bu miya hujumi jarayonida aqldan ozish hissini keltirib chiqaradi. Sifat o‘rniga miqdorga murojaat qiling. Zero, har safar aqliy hujum bosqichida sifatni qidirsangiz, siz hukm qilishni bosh-

161

laysiz. Ijodiy jarayonlarda hukm to‘xtatib qo‘yilishi kerak. Bir-bir- ining konsepsiyasiga asoslanib, ajoyib g‘oyalarni tarbiyalash mum- kin. Keyingi katta g‘oya qayerdan paydo bo‘lishini hech qachon bilmaysiz, asosiy narsa har kim o‘z fikrlarini bildirishi uchun qu- laylik his qilishidir.