Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika

Egovlar tasnifi

Egovlash metall yoki detallarga ishlov berish, ularning ma’lum qatlamining olib tashlanishidir. Egov bilan detalga talab etilgan o’lcham bo’yicha shakl berish, detallarni payvandlashga tayyorlash, detall yuzalarini tekislash, o’yiq, teshik va boshqa konstruktiv elementlarga ishlov berish mumkin.

Egov po’latdan yasalgan ma’lum profilga ega bo’lgan brusokdan iborat asbob. Uning ishchi qismi, quyruq qismi, qirrasi va ensiz tomoni bor. Ishchi qismi kertiklardan iborat. Egovlar U10, U13A va legerlangan po’latdan yasaladi. Kertiklarni asosiy elementlari va turlari. Kertiklar egov sirtida tish xosil qiladi. Ular ishlov beriladigan sirtdan qirindi chiqaradi. Egov tishlarini tish kertiklash mashinalarida maxsus zubilalarda xosil qilinadi, bundan tashqari, nakatklash usuli bilan tish profillari yasaladi. Har qanday tishning orqa burchagi , o’tkirlik burchagi  va oldingi burchagi  bo’ladi.

Egov dastalari va ularni tanlash, egovlashga tayyorlash va egovlash usullari

Egovlarning dastalari zarang qayin, shumtol, presslangan qog’ozdan tayyorlanadi. Ularning uzunligi egov quyrug’i uzunligidan 1,5 marta katta olinadi. Egovga dastani mahkamlash uchun parmalab yoki kuydirib kichkina teshik ochiladi. Egovning quyrug’i shu teshikka tiqiladi va dastani dastgohga urib mahkamlanadi. Dasta yorilib ketmasligi uchun dastaga metall halqa kiydirib qo’yilgan.
Odatda detallar tiskilarga qisib qo’yib egovlanadi. Zagatovkaning ishlanadigan sirti tiski
jag’laridan sathidan 8-10 mm chiqib turadigan qilib gorizontal holatda mahkamlanadi. Agar tiskilarga ishlov berilgan sirt mahkamlangan bo’lsa, ularni shikastlamaslik uchun tiski jag’lariga burchaklik qo’yiladi. Ishlanadigan sirtlarda qolip aralashmasi, qasmoq, ifloslik, moy bo’lsa, uni oldindan metall cho’tka bilan tozalab olish kerak.
Odatda, egovlash uchun 1 mm gacha qo’yim qoldiriladi. Qo’yim bundan katta bo’lsa, ortiqchasini kesib tashlash yoki arra bilan qirqish lozim.