Республикаси олий ва

Билимни назорат қилиш учун саволлар:

1. 
   Бошқариш деб нимага айтилади?
   
2. 
   Жараёнларни бошқариш деб нимага айтилади?
   
3. 
   Тизимга қандай та`риф берилади?
   
4. 
   Тизим қандай элементларни оʻз ичига олади?
   
5. 
   Тизимнинг қандай турлари мавжуд?
   
6. 
   Тизимларни бошқариш деганда нима тушунилади?
   
7. 
   Ер ресурсларини бошқариш деганда нима тушунилади?
   
8. 
   Ердан фойдаланиш деб нимага айтилади?
   
9. 
   Ер ресурсларини бошқаришнинг мақсади нима?
   
10. 
    Ер ресурсларини бошқаришнинг вазифалари нималардан иборат?
    
11. 
    Ер ресурсларини бошқариш ёʻналишлари қандай?
    
12. 
    Жамиятда ер ресурсларини аҳамияти қандай?
    
13. 
    Ерлардан оқилона фойдаланиш деганда нимани тушунасиз?
    
14. 
    Ерлардан самарали фойдаланиш тушунчасининг мазмуни қандай?
    

2. БОБ. ЕР ФОНДИ ЕР РЕСУРСЛАРИНИ БОШҚАРИШ ОБЕКТИ СИФАТИДА

1. Мамлакатнинг ер фонди бошқариш обекти сифатида

О`збекистон Республикасининг асосий бойликларидан бири бу ер ресурслари ҳисобланади. Мамлакат чегарасидаги унинг майдони 448,969 минг кв.км, корхоналар, муассасалар, ташкилотлар ҳамда фуқаролар фойдаланишидаги майдон эса 44892,0 минг гани (заҳира ерлар билан) ташкил этади. Ер майдони боʻйича О`збекистон дунёдаги қатор мамлакатлар, жумладан Япония, Норвегия, Финляндия, Италия, Буюк Британиядан катта, Шветсия, Испания каби мамлакатлар ер майдонлари билан нисбатан тенгдир. О`збекистоннинг ижобий табиий шароити–иқлими, тупроқлари, релефи, суг`ориш суви, фойдали қазилмаларини ҳисобга олган ҳолда мамлакат ер ресурсларинг муҳимлиги ҳамда фойдалилигини е`тироф этмасдан илож ёʻқ. Мамлакат табиий бойликларини е`тироф этган ҳолда О`збекистон Республикаси биринчи Президенти И.А.Каримов шундай ёзади: “О`збекистоннинг муҳим хусусияти - республикани иқтисодий салоҳиятли мамлакатга айланишига имкон берган ерининг юқори унумдорлигидир. Ма`қул иқлим шароити, деҳқончиликни суг`ориш характери катта миқдорлардаги қишлоқ хоʻжалик маҳсулотларини қайта ишлашни амалга оширишни ривожлантириш учун тарихан республикада яхши шароит яратди”.

О`збекистонинг ер ресурслари фақатгина юқори индустриал ва самарали қишлоқ хоʻжалигини юритиш учун муҳим эмас. Унинг ер остида катта миқдорларда фойдали қазилма заҳиралари: қимматли ва рангли металлар, уран ва темир рудалари, нефт ва газ, минерал қазилмалар мавжуд. Бугун республикада 2,7 мингдан ортиқ конлар ҳамда истиқболли фойдали қазилмалар жойлари аниқланган. Улар оʻз ичига 100 га яқин минерал хом-ашёларни олади, шундан 60 таси ишлаб чиқаришга тортилган, 900 дан ошик
жойлар разведка қилинган. Буларнинг барчаси мамлакат иқтисодиёти учун катта ҳажмлардаги инвестицияларни киритиш учун кучли омилдир.
О`збекистон Республикасида ер давлат мулки ҳисобланади ҳамда у юридик ва жисмоний шахсларга умрбод ме`росий эгалик, ижара, эгалик ва фойдаланиш ҳуқуқлари асосида, қонунчиликда белгиланган тартибда эса мулкчилик ҳуқуқи асосида берилади. Аммо мамлакатда иқтисодий ислоҳатларни чуқурлашуви ер муносабатларини анча кескин ислоҳ қилиш заруриятини обектив тарзда туг`дирди. Мулкчилик шакллари ҳамда ерга боʻлган ҳуқуқ турларининг турли–туманлиги О`збекистон Республикаси Конституциясининг 55-моддасига биноан қуйидагича коʻрсатилади: «Ер… ва бошқа табиий ресурслар умуммиллий бойликдир, улардан оқилона фойдаланиш зарур ҳамда улар давлат томонидан ҳимояланади”.

2.