Республикаси олий ва

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ

Қосимжон Раҳмонов Шарафитдин Кенгешович Нарбаев

Зариф Мажлисович Муқимов


ЕР РЕСУРСЛАРИНИ БОШҚАРИШ
Ўқув қўланма

5410700 – Ер тузиш ва ер кадастри

5111000 – Касб та`лими (ер тузиш ва ер кадастри)
бакалавр ё`налишларида та`лим олаётган талабалар учун о`қув қо`лланма сифатида тавсия этилган


Тошкент – 2018

Қ. Раҳмонов, Ш.К. Нарбаев, З.М. Муқимов

/Ер ресурсларини бошқариш / О`қув қо`лланма, Т.ТИҚХММИ, 2018. – 154 б.


Тақризчилар: Б.Каримов, “Геоинформкадастр”
Давлат унитар корхонаси етакчи мутахассиси.

А. Бабажанов, доцент, и.ф.н.

О`қув қо`лланмада ер ресурсларидан фойдаланиш ва бошқаришнинг назарий ҳамда ба`зи амалий қирралари ёритилган. Жумладан, ер ресурсларини бошқаришнинг назарий ва ҳуқуқий асослари, мамлакат ер фондидан фойдаланиш таҳлили, ер ресурсларини бошқариш тизими, тамойиллари, ривожланиш босқичлари, бошқариш механизмлари, республика, вилоят ва туманларда ер ресурсларини бошқариш бо`йича ваколатли органлар, ер ресурсларини бошқаришда ривожланган давлатлар тажрибаси то`грисида то`хтаб о`тилган.

О`қув қо`лланма олий та`лим муассасининг 5410700-“Ер тузиш ва ер кадастри” ва 5111000-“Касб та`лими (ер тузиш ва ер кадастри)” бакалавриатура та`лим ё`налишлари бо`йича та`лим олаётган талабалар учун мо`лжалланган.


© Тошкент ирригация ва қишлоқ хо`жалигини механизациялаш муҳандислари институти, 2018 йил

КИРИШ

Республикамизнинг энг асосий моддий бойликларидан ҳисобланган ер ресурсларидан фойдаланишни замон талаб даражасида шакллантириш, ушбу соҳада замонавий ва рақобатдош кадрларни тайёрлаш эҳтиёжини туг`дирмоқда.
Ма`лумки моддий не`матлар ичида энг бебаҳоси ер ресурслари ҳисобланади. Чунки, улар умумхалқ бойлиги ва давлатнинг доимий даромад манбаи ҳисобланади, фақатгина ундан оқилона ва самарали фойдаланишни билиш зарур.
Республикамиз иқтисодиётининг тубдан интенсив ривожланиш ё`лига бурилиши, барча соҳа ва тармоқларга илмий-техника тараққиётининг жадал тадбиқ этилиши, ягона иқтисодий организм сифатида агросаноат мажмуасининг фаолият ко`рсатиши, ердан фойдаланишда янги ва устувор ё`налишларни тадбиқ этишни талаб қилади. Бундай шароитда ердан фойдаланишни ташкил этишни бошқариш, режалаштириш, агросаноат мажмуасининг барча ё`налишларида ресурслар тежамкорлигини та`минлайдиган технологияларни жорий этишни тақозо этади.
Бозор муносабатларининг қарор топиши шароитида ерларни давлат бошқарувининг қулай мажмуали услубларини қо`ллаш ва бюджет даромадларини ко`пайтиришни та`минловчи, ердан фойдаланишни самарали бошқариш айниқса муҳим аҳамиятга эга. Шу билан бирга давлат бошқарувида ер муносабатларининг ягона тартибини о`рнатиш, ижара ҳақини белгилашда оқилона услубларни ишлаб чиқиш, ер бозори ҳолатини аниқ акс эттирадиган минтақа иқтисодиётининг ҳолати ва ундаги жараёнларни бошқариш тизимида, ер ижараси сиёсатида тадбирлар мажмуасини шакллантиришнинг бирламчилигини ҳисобга олиш ҳам катта аҳамиятга эга.
Фаннинг асосий вазифаси республикамиз ер ресурсларини сифат ва миқдор ҳолатини мунтазам кузатиб бориш ва бу мақсадларга эришишга қаратилган стратегик режани ишлаб чиқиш ҳамда уни амалга оширисҳ, ердан фойдаланувчи суб`эктларнинг фаолият натижаларига баҳо бериш ё`лларини бо`лажак мутахассисларга тушунтиришдан иборат.

1.