Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Бир поғонали ипотека модели – бу моделда берилган ипотека кредитларини қайта молиялаштириш оддий банк фаолиятидан – депозитлар оқими ва банк тизимида қайта молиялаштиришдан рўй беради.


³² Финансовые рынки: электронный учебник [для студентов высших учебных заведений, обучающихся по направлению «Экономика» (уровень подготовки–бакалавр)] / подред.С.В.Брюховецкой, Б.Б. Рубцова. − М.: Финансовый университет / кафедра «Финансовые рынки и финансовый инжиниринг», 2013.
Бир поғонали моделда ипотека кредити берган банк мустақил равишда, бир томондан, берилган ипотека кредитлари билан, бошқа томондан эса – қарздорлар томонидан кредит олиш учун гаровга қўйилган кўчмас мулк билан таъминланган облигация туридаги қимматли қоғозлар чиқаради. Бу модель яна немис модели, Европа модели ёки анъанавий ипотека модели деб ҳам аталади. Жалб қилинган маблағлар ва ипотека кредити бўйича берилган маблағлар ўртасидаги вақт тафовути, банк учун кредит риски ва фоиз риски бундай моделнинг камчиликлари ҳисобланади. Бироқ ушбу моделнинг негизида ипотека кредитларини ташкил қилишнинг нисбатан осонлиги унинг кенг тарқалишини асослаб берди. Мавжуд барча камчиликларга қарамай, анъанавий модель Ғарбий Европа мамлакатларида жуда кенг тарқалган бўлиб, бунда айрим мамлакатларда бошқа моделлар умуман йўқдир. Европада ҳамма жойда қўлланиладиган, айниқса, узоқ муддатли кредитлар бўйича банклар учун энг салмоқли рискни чегаралайдиган ўзгарувчан фоиз ставкаларини қўллаш амалиёти моделнинг бундай кенг тарқалиши сабабларидан бири ҳисобланади. Европада ипотекага асосланган облигациялар энг йирик бозори Германия бозори ҳисобланади.
Пфандбрифлар (Pfandbriefe) – немис ипотека банклари томонидан хусусий шахслар ва жамоатчилик сектори қарздорларига (федерал ҳукумат, маҳаллий ўзини-ўзи бошқариш органлари ва муниципалитетлар) кўчмас мулк билан операцияларни молиялаштириш учун чиқариладиган облигациялар, корпоратив облигацияларнинг, аниқроқ айтадиган бўлсак – банк облигацияларининг бир тури.
Икки поғонали ипотека модели – берилган ипотека кредитларини қайта молиялаштириш бу мақсад учун махсус ташкил этилган, кўчмас мулкка гаров ҳужжатлари билан таъминланган қимматли қоғозлар иккиламчи бозори ёрдамида амалга ошириладиган модель.
Бундай модель кўпинча америкача модель деб аталади. Ушбу моделнинг асосида рискларни тақсимлаш ғояси ётади. Банк, ипотека кредити бергач, уни дарҳол махсус ташкилот – кондуитга (SPV) сотади.