Respublika Ta'lim Markazi

Harakatlanuvchi sodda gidravlik ekskavator yasashda foydalaniladigan ma­teriallar: yog‘och brusok (reyka), faner, shpris (2 ta 10 ml va 2 ta 20 ml), polimer naychasi, bolt-gayka, burama mixlar, neylon qisqich (xomut).

Konstruktorlikyechimlar variantlari eskizi yoki maketi.

Harakatlanuvchi sodda gidravlik ekskavator maketi.
23 cm
11 cm 12 cm
3. Texnologik bosqich.
Harakatlanuvchi sodda gidravlik ekskavator yasashning texnologik xaritasi

T/r	Ish ketma-ketligi	Ish eskizi (yoki texnik rasmi)	Asboblar			Jihoz va moslama- lar
			O‘lchov va rejalash	Ish
1	Ekskavatorning ishchi qismlari uchun yog‘och brusoklar tayyorlanib, drel yordamida teshiklar ochiladi	m	chizg‘ich, metr, qalam	arra	drel
2	Ekskavator taglik qismi fanerdan 11^12 cm o‘lchamda kesib olinadi		chizg‘ich, metr, qalam	arra	-
3	Burama mixlar yor­damida taglik qismiga asosiy tayanchlar mahkamlanadi	V	-	otvyortka	burama mix
4	Ekskavatorning kovshi tayanch qismlariga bolt-gaykalar yordamida mahkamlab qotiriladi	к +	-	klyuch	bolt-gayka

5	Kovshni ko‘tarib tushirish vazifasini bajaruvchi ishchi qismi kovsh tayanchi orasiga bolt-gayka yordamida birlashtiriladi hamda u taglik qismiga o‘rnatilgan asosiy tayanchlar orasiga mahkamlanadi	r	—	klyuch	bolt-gayka
6	Ekskavatorning gidravlik harakat- lanishini ta’minlash uchun 2tal0 ml va 2 ta 20 ml shpris, polimer naychasi, neylon qisqich (xomut) olinadi	11 ■	—	—	shpris, polimer naycha, neylon qisqich (xomut)
7	Shpris va polimer naychalar birlashtirilib, ekskavatorga maxsus o‘rnatilgan teshiklardan o‘tkazilib qotiriladi	t^1	—	—	shpris, polimer naycha
8	Naychalar ekskavator tayanchlariga neylon qisqich (xomut) bilan mustahkamlab qo‘yiladi. Harakat­lanuvchi sodda gidravlik ekskavator tayyor bo‘ladi	tA	—	—	polimer naycha, neylon qisqich (xomut)

4. 
   Mahsulotni tayyorlash bosqichi.
   

Ish o‘rni tashkil qilinib, kerakli asbob-uskuna va xomashyolar bilan jihozlab olindi. Ekskavator texnologik xarita asosida xavfsizlik texnikasi qoidalariga amal qilgan holda yasaldi.

5. 
   Yakuniy bosqich.
   

Harakatlanuvchi sodda gidravlik ekskavatorni ishlash tartibi va uning im- koniyatlari to‘g‘risida taqdimot o‘tkazildi.
Loyiha ishi bosqichlari va berilgan loyiha ishi namunasidan kelib chiqqan holda batareya asosida, tok ishlab chiqaruvchi energiya generatori asosida ishlaydigan ventilator yasashning texnologik xaritasi bo‘yicha mustaqil loyihalash va yasash ishlarini amalga oshirish mumkin.

T/r	Ish ketma-ketligi	Ishni bajarish bo‘yicha ko‘rsatma	Asboblar		Jihoz va moslama- lar
			O‘lchov va rejalash	Ish
1	Yog‘och materialidan kvadrat shaklida 10^5 cm li taglik tayyorlanadi		chizg‘ich, metr, qalam	arra, jilvir qog‘oz	—
2	15 cm o‘lchamda yog‘och reykadan asosiy tayanch valO cm o‘lchamda taglik oyoq qismlari uchun brusok tayyorlanadi	if	chizg‘ich, metr, qalam	arra, jilvir qog‘oz	—
3	Tayyorlangan brusok burama mix bilan kvadrat shaklidagi taglikka qotirib mustahkamlanadi		—	otvyortka	burama mix
4	Ikki tomonlama yopishqoq lenta (yoki yelimli pistolet) asosida kvadrat shaklidagi taglikka biriktirilgan asosiy tayanch brusok va batareya ushlagichi oyoq qismlarga mustahkamlanadi		—	—	yopishqoq lenta, (yoki yelimlipistolet)

1. Batareya asosida ishlaydigan ventilator yasashning texnologik xaritasi

5	Plastik idish qopqog‘i olinib, yuza qismi o‘rtasidan mix bilan teshik ochiladi. Yuza qismiga yaqin joydan pichoq yordamida kesib tashlanadi		-	pichoq	mix
6	CD disk olinib, uning markaziga kesilgan qopqog‘i super yelim yordamida yopishtiriladi	•&	-	-	super yelimi
7	Sirkul uchi disk markaziga o‘rnatilib aylana chiziladi va chizilgan aylana 8 ta qismga bo‘linadi. Qaychi yordamida ajratilgan qismlar markaz tomonga qarab kesiladi va bittadan oralatib 4 ta qism kesib tashlanadi		-	qaychi, sirkul	-
8	Diskda qolgan 4 ta qismga bargsimon shakl berilib, olov yordamida qirralari kuydiriladi. Tayyor holga keltirilgan ventilator parragi tanlangan rangga bo‘yaladi		-	-	bo‘yoq
9	DC markali 3-9 yoki 12 voltli dvigatel tanlab olinadi		-	-	dvigatel
10	Tayyorlangan ventilator parragi dvigatelga yelimli pistolet yordamida o‘rnatiladi		-	-	yelimlipistolet

209

14 - Texnologiya, 5-sinf



V
11

yelimli
pistolet
entilator parragi va unga biriktirilgan dvigatel yelimli pistolet yordamida tayyorlangan asosiy qismga o‘rnatiladi. Batareya ushlagichi simlari ulanib, yelimli pistolet yordamida dvigatelga mahkamlanadi

2. Tok ishlab chiqaruvchi energiya generatori asosida ishlaydigan ventilator yasashning texnologik xaritasi