Respublika Ta'lim Markazi

Respublika
Ta'lim Markazi

@edurtm_uz

0‘. O. Tohirov, D. S. Mirahmedova, Z. S. Shamsiyeva
TEXNOLOGIYA
Umumiy o‘rta ta’lim inaktahlarining 5-sinfi uchun darslik
O‘zbekiston RespublikasiXalq ta’limi vazirligi tomonidan tavsiya etilgan



“SHARQ” NASHRIYOT-MATBAA AKSIYADORLIK KOMPANIYASI BOSH TAHRIRIYATI TOSHKENT - 2020
T
UDK: 373.5.013.32=512.133(075.3) KBK 74.263 T - 47
aqrizchilar:

• 
  J
  Sh. S. Sharipov
  I. Karimov
  F. A. Nasrullayeva
  
  4. 
     A. Zokirova
     
  5. 
     Shokirov
     
  izzax DPI rektori, pedagogika fanlari doktori, professor;
  
• 
  Qo‘qon DPI dotsenti, pedagogika fanlari nomzodi;
  
• 
  Sergeli tumani 330-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi “Texnologiya” fani o‘qituvchisi;
  
• 
  Yunusobod tumani 235-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi “Texnologiya” fani o‘qituvchisi;
  
• 
  Chilonzor tumani amaliy fanlar metodisti.
  

Shartli belgilar

- Diqqat qiling!

- Mustahkamlash uchun savollar I

5P (Servis xizmati

A

(Texnologiya va dizayn yo‘nalishi)
(чЁрг: - Jihozlar
jfb - Ishni bajarish tartibi

(Texnologiya va dizayn O' yo ‘nalishi)
- Amaliy mashg‘ulot

-Diqqatqiling!
- Mustahkamlash uchun savollar

- Amaliy mashg‘ulot (Servis xizmati yo‘nalishi)

- Muammoli topshiriq

- Loyiha ishi

yo ‘nalishi)

T -47 Tohirov 0‘.0. va boshq.
Texnologiya: umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik / Mualliflar: 0‘. O. Tohirov, D. S. Mirahmedova, Z. S. Shamsiyeva. - Т.: “Sharq”, 2020. - 240 b.
ISBN 978-9943-5997-4-1
Respublika maqsadli kitob jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan chop etildi.

d
Darslikni to'ldiruvchi raqamli tashkil etuvchilarga o'tish uchun QR Code yoki Web saytdan
foydalaning.
r.rtm.uz
^

U
ISBN 978-9943-5997-4-1
DK: 373.5.013.32=512.133(075.3) KBK 74.263
© O‘.O.Tohirov, D.S.Mirahmedova, Z.S.Shamsiyeva, 2020. © “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati, 2020.

Respublika Ta'lim Markazi



KIRISH
Sizning barkamol avlod bo‘lib voyaga yetishingiz, puxta bilim olishingiz, iqtido- ringizni to‘la namoyon qilishingiz, barcha qobiliyatlaringizni yuzaga chiqarishingiz hamda jamiyatda o‘z o‘rningizni topishingizda boshqa fanlar qatori “Texnologiya” darsligi ham muhim o‘rin tutadi.
Mazkur fanni o‘zlashtirish davomida turli xomashyo materiallaridan foydalanish, ularni amalda qo‘llash, ishlov berishga oid bilimlaringizni boyitasiz. Ular zamonaviy ishlab chiqarishning bozor munosabatlariga asoslangan talablari asosida kasbiy tayyorgarligingizni oshirishga va jismoniy mehnat turlaridan samarali foydalanishga, bu boradagi ko‘nikma va malakangizni oshirishga xizmat qiladi. Tabiiyki, bularning barchasi fan yuzasidan o‘zlashtirgan bilim va ko‘nikmalaringizni amaliyotda to‘g‘ri qo‘llay bilishning asosi sanaladi.
Aziz o‘quvchilar! 0‘tgan yillar davomida Siz ushbu fan yuzasidan ko‘plab boshlang‘ich bilimlami o‘rgandingiz va mustaqil ijodiy ishlami amalga oshirdingiz. Endi esa quyi sinflarda olgan bilim, ko‘nikma va malakalaringizni mustahkamlagan holda turli xil materiallardan yanada chiroyli buyumlarni, turli mexanizmlar asosida harakatlanuvchi soddajihozlar yasash texnologiyalarini ham o‘rganasiz.
Bilingki, fan-texnika har qanday sohada taraqqiyot asosi sanaladi. Fan va texnika bir-birini o‘zaro to‘ldirib, rivojlanishi asosida ishlab chiqarishni tashkillashtirish darajasi, texnologiyasi doimiy ravishda yangilanib va takomillashib borishini ta’- minlaydi. Shunday ekan, yangi materiallar va ularning xossalari, xususiyatlarini hamda texnik obyekt va texnologik jarayonlarga oid ma’lumotlami o‘rganish talab etiladi. Chunki intellektual qobiliyatlarni shakllantirishda texnik obyekt hamda texnologik jarayonlarni, maxsus va umummehnat operatsiyalarini bilish, mahsulotlarni tayyorlash ketma-ketligini, tayyor mahsulot sifatini tahlil qila olish zarur bo‘ladi. Zero, texnologik jarayonlaming bajarilishiga oid tegishli xulosalar chiqarish, mehnat operatsiyalarini, mahsulot sifatini baholay olish katta ahamiyat kasb etadi. Bu jarayonda zamonaviy texnika va texnologiyalar, asbob-uskuna, moslama va stanoklardan foydalana olishni o‘rganish, avtomatlashtirilgan mashina va mexanizmlar asosida ishlarni tashkil etish va boshqarish bo‘yicha dastlabki bilimlarga ega bo‘lasiz.
Mamlakatimiz ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar asosida Sizga zamonaviy texnika va texnologiyalar, oziq-ovqat mahsulotlariga, materiallarga ishlov berish texnologiyasi, energiya ishlab chiqarish va undan foydalanish, mexatronika hamda ijtimoiy-iqtisodiy texnologiya asoslarini o‘rgatish, xalqimizning boy ma’naviy