Respublika Ta'lim Markazi

Mexanizm (yunoncha “mechane” - mashina) - bu harakatni o‘zgartiruvchi va uzatuvchi qurilma. Bunda yetakchi detaining harakati bir yoki bir nechta detallaming ma’lum bir harakatini keltirib chiqaradi. Eng oddiy mexanizmlarga osma blok, richag, g‘ildirak (charxpalak) va boshqalar kiradi (1-rasm).
Detal - mashinaning bir xil materiallardan tayyorlangan va alohida bo‘laklarga ajralmaydigan qismi.


a) osma blok


b) richag 1-rasm. Oddiy mexanizm turlari.


d) g‘ildirak (charxpalak)



Texnologik mashinalarning tasnifi. Hozirgi bosqichda mashinalar dunyosi juda katta va xilma-xildir. Shuning uchun ular maqsad va bajaradigan vazifalariga ko‘ra 3 ta katta guruhga bo‘lingan:

Ishchi
mashinalar


Energiya hosil qila- digan mashinalar
Ma’lumot beruvchi mashinalar

Muayyan ishni bajaradigan va shunga mos ravishda ishlarni osonlashtiradigan mashinalar. Masalan, stanok, konveyer, lift, transport va boshqalar
Bir turdagi energiyani boshqasiga o‘zgartiradigan mashinalar. Masalan, elektr dvigatel, shamol generatori va boshqalar
Bir turdagi ma’lumotni boshqasiga yetkazadigan mashinalar. Masalan, magni- tofon, kompyuter, videokamera, smartfon va boshqalar

1. 
   Texnik obyekt deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Texnik tizim deb nimaga aytiladi?
   
3. 
   Mashina, mexanizm va detaining bir-biridan farqi nimada?
   
4. 
   Texnologik mashinalar tasnifini tushuntirib bering.