Республика илмий-амалий масофавий онлайн конференцияси

Раҳбар ва унинг шахсига қўйилган талаблар. «Раҳбарлик қилиш» сўзига изоҳли луғатда бошқариш, маслаҳат бериш, кузатиш, йўналтириш, кўрсатма бериш каби таърифлар берилган. Бундан кўриниб турибдики, ҳозирги даврда раҳбарлар зиммасига юклатилган талаблар жуда кўпдир. Уларни қуйидаги беш йирик гуруҳга бўлиш мумкин.
1. Маънавий етуклик. 2. Интизом ва меҳнатга бўлган муносабати.
3. Билим даражаси. 4. Ташкилотчилик қобилияти. 5. Бошқариш самарадорлигини таъминлай олиш.
Ҳар бир раҳбар психологик билимлар билан бир қаторда муайян педагогик билимларга ҳам эга бўлиши керак. Айнан шу билимлар ёрдамида ёрдамида у ҳодимларга уларни тарбиялаш ва мукаммаллашишларига янада самарали таъсир кўрсатувчи шакл ҳамда усулларни топиши лозим.
Рахбар шахсига бир неча омиллар таъсир этади:
1. Раҳбарнинг иш вақтининг чегараланмаганлиги, бу ўз вақтида раҳбарнинг жисмонан етарли дам олишига имконият бермайди.
2. Иш жараёнида раҳбарнинг бир қатор низоли, фавқулодда вазиятларнинг тез-тез келиб чиқиши. Демак, раҳбарга жуда катта жавобгарлик ва ҳуқуқ юклатилган.
3. Раҳбарнинг атрофидаги ёрдамчилари, билан муносабатида озгина четга чиқиш раҳбар учун анча асабийлашишга сабаб бўлиши мумкин.
4. Раҳбарнинг жисмоний ва руҳий соғлиғини доимо сақлаш ва равожлантириш учун ўқув даргоҳларида ҳамма шарт-шароитларни яратиш.
Раҳбар қуйидаги муаммоларни ҳал этиши керак:
- ақлий ривожланиш;
- маънавий бойиш;
- муомала маданиятини юксак даражага кўтариш;
- эзгу идеаллар билан машғул бўлиш;
- шахсий хислатларни такомиллаштириш;
- ходим маданияти ва маълумот даражаси, унинг ахлоқий касбий ва ҳаёт тажрибасининг қай даражада ривожланганлиги.
Табиийки, тарбиявий таъсир умумий ва қотиб қолган бўлмаслиги лозим, чунки юқорида қайд этилган омиллар орқали ҳар бир муайян шахс учун ўзига хос ёндашувни талаб қилади. Шунинг учун тарбиявий таъсир ҳар бир шахснинг ўзига қаратилган бўлиши керак, бу эса раҳбар тарбиянинг турли-туман усулларидан хабардор бўлишини тақоза этади.