Reja: Yevropada uyg’onish davrining vujudga kelish sababi va oqibatlari 2

Servantes (1547-1616y.). Barcha zamonlar va barcha xalqlar adabiyotining eng ulug‘ asari deya e'tirof etilgan "Don Kixot" romanining muallifi Migel de Servantes Saavedra Ispaniyaning Alkala de Enares shahrida tabib oilasida tug‘ilgan. Universitetni tamomlagach, papaning Ispaniyadagi elchisi kardinal Akvaviva xizmatiga kiradi. Kardinalning o‘limidan keyin Italiyadagi ispan armiyasi safiga qo‘shiladi va 1571-yili Lepanto jangida ishtirok etib, qahramonlik namunalarini ko‘rsatadi, chap qo‘lidan yaralanadi. 1574-yili Ispaniyaga qaytayotib Jazoir korsar(qaroqchi)lari qo‘liga tushib qolib, 5 yil asirlikda bo‘ladi. Vataniga qaytgach, teatr uchun pyesalar, badavlat odamlarga bag‘ishlab she'rlar yoza boshladi. 1597-1603-yillarda qamoqda, hayotining oxirgi 15 yili moddiy qiyinchiliklarda o‘tdi.1605-yili "Ayyor Idalgo Lamanchlik Don Kixot" dohiyona ro-manining birinchi qismi chop etilgan bo‘lsa, 1616-yili romanning ikkinchi qismi yozib tugatildi. Adibning "Ibratli novellalar" (1613) nomli hajviy hikoyalari. podachilar hayotidan yozilgan "Galateya" romani va "Persiles ham Sigizmunda" kabi asarlari ham dunyo o‘quvchilarining diqqat markazida turadi.Mana to‘rt yuz yildirki, har bir zamon va har qaysi makonda "Lamanchlik Don Kixot" xilma-xil tushuntiriladi, har bir xalq, har bir kitobxon uni o‘z dunyoqarashi va saviyasiga qarab baholaydi, talqin etadi. Roman haqida minglab ilmiy kitobiar yozilgan, yuzlab taqlidiy asarlar yaratilgan, uning asosida ko‘pdan-ko‘p baletlar, ope-ralar, drama va kinofilmlar, musiqiy asarlar, haykal va rangtasvir asarlari yaratilgan.
Uyg‘onish davrida Angliyada dunyoviy mazmundagi realistik, milliy xarakterdagi boy adabiyot yaratiladi. Bu davrda antik avtor-larning turli asarlari bilan bir qatorda italyan, fransuz, ispan va ne-mis tillaridagi qator asarlar ingliz tiliga tarjima qilinadi.⁸
Vilyam Shekspir (1564-1616). Shekspirning adabiy faoliyati uch davrga bo‘linadi. Hammasi bo‘lib u ikki poema, 154 sonet va 37 pyesa yaratdi. Shekspirning adabiy faoliyati "Venera va Adonis", "Lukretsiya" poemalari va qator sonetlar yozishdan boshlangan. Har ikki poemaning sujeti antik davr tarixi va mifologiyasidan olingan bo‘lsa ham, ularda Uyg‘onish davri ruhi aks etgan. "Venera vaAdonis" (1593) poemasida kishining his-tuyg‘ulari va tabiyat manzaralari real tasvirlangan. Kitobda muhabbat va go‘zallik ma’budasi Veneraning ko‘rkam yigit Adonisga muhabbati aks ettiriladi.⁹ Biroq yigit Veneraning ehtirosli sevgisiga Shekspirning "Richard III" (1592), "Getrix IV" (1600), "Genrix V" (1599) tarixiy dramalari xronika janrining yuksak namunalari sanaladi. Shuningdek, Shekspir bu davrda o`zining "Tit Andronik" (1594), "Romeo va Juletta" (1595), "Yuliy Sezar" (1599) fojialarini, "Qiyiq qizning quyilishi" (1594), "Yoz oqshomidagi tush" (1594— 1595), "Venetsiyalik savdogar" (1595), "Vindzorlik nozaninlar" (1597), "Yo`q narsadan bir talay g`avg`o" (1598-1599), "Bu sizga yoqadimi?" (1599-1600), "O`n ikkinchi kecha yoki turfa hangomalar" (1690) nomli komediyalarini ham yaratgan.