Режа: Тарбиянинг келиб чиқиши, унинг кишилар меҳнат фаолияти билан боғлиқлиги. Ибтидоий жамиятда тарбия

Китобда болаларни ўқитиш ва тарбиялаш қоидалари қуйидагича тавсия этилади: а) диний ва ахлоқий тарбия, б) жисмоний тарбия, в) ўқиш ва ёзишга ўргатиш.
Зардуштийлар болалар таълим - тарбиясига катта эътибор берганлар.


МУСТАҚИЛ ИШ УЧУН ТОПШИРИҚЛАР
"Урхун - Энасой ёдгорликлари", "Ирқ битиклари" ва уларга оид адабиётларни ўрганиш.
Халқ оғзаки ижодига оид қаҳарамонлик эпосларидан намуналар йиғиш ва муҳокама этиш.
""Авесто"да таълимий - ахлоқий масалаларнинг ифодаланиши" мавзусида семинар машғулотига тайёргарлик кўриш.


МАВЗУ ЮЗАСИДАН САВОЛЛАР
Тарбиянинг келиб чиқиши ва унинг меҳнат фаолияти билан боғлиқлигини тушунтириб беринг.
Ибтидоий одамлар ҳаётидаги тарбиянинг ўзига хос томонлари нималарда кўринади?
Аждодларимизнинг энг қадимги даврдаги таълим - тарбиясига оид масалаларни қандай манбалар орқли билишимиз мумкин?
Халқ оғзаки ижодидан таълим - тарбияни ифодаловчи мисоллар келтиринг.
"Урхун - Энасой ёдгорликлари", "Ирқ битиклари"нинг тарбиявий аҳамиятини қандай тушундингиз?
"Авесто" ва унинг тарбиявий аҳамияти ҳақида қайси манбалардан, нималарни билиб олган эдингиз?


Кишилик жамияти пайдо бўлиши билан одамларда меҳнат фаолияти жараёнида ишлаб чиқариш тажрибалари, меҳнат қилиш малакалари ва меҳнат қуролларини ишлатиш кўникмалари ҳосил бўлди. Бу қуролларни такомиллаштириш натижасида нутқ ва тафаккур ўсиб, камол топа борди. Кекса авлод меҳнат қилиш жараёнида орттирган тажрибаси асосида ёш авлодни ҳам меҳнат қилишга ўргатди, уни меҳнат жараёнида тарбиялади.
Шундай қилиб, кишилик жамиятининг пайдо бўлиши билан тарбия ҳам вужудга келди, у билан бирга тараққий этди, жамиятнинг ўзгариши билан у ҳам ўзгариб борди.
Тарбиянинг ижтимоий вазифаси кишиларни билим, малака, кўникмаларда акс этган меҳнат, билим тажрибаларини авлоддан - авлодга етказишдир. Тарбияни амалга ошириш жараёнини англаш ва бу соҳадаги тажрибаларни ўрганишга булган эҳтиёжнинг туғилиши педагогика фанини юзага келтирди.
Шахс жамиятдан ташқарида камол топа олмайди, жамиятдан ташқари тарбия ҳам бўлиши мумкин эмас. Тарбия ижтимоий ҳодиса бўлиб, жамият ҳаёти, унинг тўхтовсиз тараққий этиб бориши тарбиясиз бўлмайди. Тарбия бўлмаса, жамият ҳам бўлмайди, жамият усиз яшай ва тараққий эта олмайди.
Ибтидоий жамиятда кишилар ўртасида тенгсизлик, хусусий мулк бўлмаган. Меҳнат ва ижтимоий функцияларнинг тақсимланиши табиий - биологик негизга асосланган, бунинг натижасида эркаклар ва аёллар ўртасида меҳнат тақсимоти мавжуд эди, кишилар ёш жиҳатидан жамоларга бўлинганлар. Уруғчилик жамиятидан олдинги жамият ёш жиҳатдан 3 гуруҳга бўлинган эди: