Режа: Кириш

Таҳлил натижаларини қуйидаги жадвалга жойлаштирамиз¹⁶

Бизнинг мисолимизда асосий фаолиятнинг бошқа жараёнларидан кўрилган даромаднинг жами корхона даромадидаги ҳиссаси йил бошидаги 5,50 % дан йил охирига келиб 3,18 % га қадар қисқарган. Улар таркибига қуйидаги даромадлар киради:

• 
  қарздорлардан ундирилган жарима ва пенялар;
  
• 
  ҳисобот йилида аниқланган ўтган йилга тегишли фойда;
  
• 
  асосий воситалар, номоддий активлар ва бошқа мол-мулк-ларни сотишдан олинган дивидендлар;
  
• 
  даъво муддати ўтган кредиторлик ва депонент қарзларни ҳисобдан чиқаришдан олинган даромад;
  
• 
  молиявий ёрдам ва бошқа даромадлар.
  

Пахта тозалаш корхоналари харажатлари (5-жадвал) ўтган йилга нисбатан 1779,6 млн. сўм ёки 35,6% га ошган. Сотилган маҳсулот, бажа-рилган иш ва хизматлар таннархининг жами харажатларда тутган салмоғи 56,77% дан 64,99% га қадар кўтарилган.

6-жадвал.

“Ўзпахтасаноат” пахта тозалаш корхонаси харажатларининг таркиби, тузилиши ва динамикасининг таҳлили¹⁷

Валюта курсининг ўзгаришидан кўрилган зарарлар улуши эса йил бошидаги 16,99% дан ҳисобот даврига келиб 12,77% гача қисқарган бўлса-да, аммо мутлақ суммада 16,9 млн. сўмга ўсиш кузатилган. Худди шундай ҳолат давр харажатларида ҳам рўй берган.

Сотилган маҳсулот, бажарилган иш ва хизматларнинг ҳар сўмига тўғри келадиган харажат ўтган йил 63,1 тийин (2865,5:4547,8) ни ҳисобот даврига келиб 67,9 тийинни ташкил этган. Демак, маҳсулот таннархи ҳисобот даврида ошган. Давр харажатларининг ўсиши (131,3%) га нисбатан сотиш ҳажмининг юқори суръатда ўсиши (144,0 %) давр харажатларидан нисбий иқтисодга эришишга олиб келган. Сотилган маҳсулот тушумининг ҳар сўмига тўғри келадиган давр харажатлари ўтган йил 9,6 тийин, ҳисобот йилида 8,7 тийинни ташкил этган.
Пахта тозалаш корхоналарининг даромад ва харажатларининг таркиби, структурасини таҳлил этиш услуби амалиётда кенг қўлланилади, унинг натижалари эса аҳамиятга моликдир.
7-жадвал.