Режа: Кириш

РЕЖА:


Кириш.............................................................................................................3

1. 
   Иқтисодиётни модернизациялаш жараёнида корхоналар фаолияти моҳияти ва аҳамияти……………………………………………………...6
   
2. 
   Корхоналарнинг рақобатдошлик салоҳияти ва уни баҳолаш ёндошувлари ...............................................................................................13
   
3. 
   Корхоналарнинг иқтисодий самарадорлигини комплекс баҳолашнинг мезон ва кўрсаткичлари..................................................24
   

4. Корхоналар бошқарувининг комплекс баҳолаш усулларини
таҳлил қилиш……………………………………………………………..30

5. 
   “Ўзпахтасаноат” пахта тозалаш корхонасида даромад ва
   

харажатларни комплекс таҳлили........................................................42

5. 
   “Ўзпахтасаноат” пахта тозалаш корхонаси молиявий-хўжалик
   

фаолияти комплекс баҳолаш..................................................................51
Хулоса...........................................................................................................58
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати......................................................61
Кириш

Маълумки, корхоналар хўжалик мустақиллигига эришган ва якка фаолият юритаётган, ташқи муҳитга мослашиш қийинлашган шароитда рўй бераётган жараёнларни таҳлил қилиш ва таъсирчан назоратни амалга ошириш учун пухта ишлаб чиқилган ҳисоб юритиш усуллари талаб этилади. Шунинг учун корхонада ишлаб чиқариш ҳаражатларини мувофиқлаштириш тизими, айниқса бозор иқтисодиёти шароитида корхонани бошқариш тизимининг марказий бўғинида ишлаб чиқариш ҳаражатларини камайтириш туради.
Бугунги кунда ишлаб чиқариш ҳаражатларини минималлаштириб бориш ва унга таъсир этувчи омилларни таҳлил қилиб бериш жуда муҳим ҳисобланмоқда. Чунки ишлаб чиқаришнинг ривожланиб бориши ва юксалиши ҳаражатларни қисқартириб бориш, унга таъсир этувчи омиллари таҳлил вилиш каби хусусиятлар жуда қийиндир. Чунки бу соҳада дунёнинг барча ривожланган мамлакатлари ўзларининг тараққиёт даражасига эришгандир. Бозор иқтисодиёти шароитида фақат ишлаб чиқариш ҳаражатларини ҳисобга олиш эмас, балки ишлаб чиқаришни меъёрлаш, режалаштириш ва ҳисобга олишни миллий иқтисодиёт томонидан амалга оширилади. Шунинг учун ҳозирги шароитда ишлаб чиқариш ҳаражатларини ҳисобга олиш ва маҳсулот таннархини калькуляция қилишни тўғри ташкил қилишга катта аҳамият берилмокда.
Бугунги кунда корхоналар фойдасини шаклланиш жараёни ва унинг тақсимланиши ҳар бир бирлашмада ишлаб чиқариш ҳисоби ва таннархни тўғри ташкил қилишнинг имкониятларини шакллантирган ҳолда қуйидагиларни ўз ичига олади: аввалдан ишлаб чиқилган ва тасдиқланган технология режасининг мавжудлиги, замонавий ишлаб чиқариш талабларига мувофиқ ишлаб чиқариш ҳаражатлари меъёрининг мавжуд бўлиши, омбор хўжалигининг тўғри ташкил қилиниши ва ишлаб чиқариш зарур ўлчов асбоблари ва мосламалар билан таъминланган бўлиши, ишлаб чиқариш ҳаражатларининг аналитик счёти, калькуляция объектлари ҳамда калькуляция бирлигини аниқлаш, калькуляция моддалари, комплекс ҳаражатлар моддалари номенклатурасини ишлаб чиқиш, комплекс ҳаражат моддаларини калькуляция объектлари ўртасида тақсимлаш усулини танлаш муҳим ҳисобланади.Ушбу ҳолат мамлакатимиз ҳудудида маҳаллийлаштириш дастурини жадаллаштиришда энг муҳим устувор вазифаларни белгилайди.
Бу ҳақида мамлакатимиз раҳбари Ш.М.Мирзиёев ўз асарларида таъкидлашларича: Бизнинг яна бир муҳим вазифамиз - кичик бизнес ва тадбиркорлик соҳасини қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантириш, мамлакатимиз иқтисодий қудратини, юртимизда тинчлик ва барқарорлик, ижтимоий тотувликни мустаҳкамлашдан, бу соҳа улушини янада ошириш учун қулай шарт-шароитлар яратиб беришдан иборат. Нега деганда, тадбиркор нафақат ўзини ва оиласини, балки халқни ҳам, давлатни ҳам боқади. Мен такрор бўлса ҳам, айтишдан ҳеч қачон чарчамайман, яъни «Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади»¹.
Бу борда амалга оширилаётган ислоҳотлар самарадорлигини оширишда корхоналарда ҳаражатларни ҳисобга, ҳаражатларни тўлиқ ва ишончли акс эттириш корхона фойдаси, унинг тақсимланиши ва ишлатилишини аниқ мақсадга йўналтириш долзарб вазифалардан бири эканлигидан далолат беради.
Корхонада ишлаб чиқариш ҳаражатларини камайтириш, рақобат муҳитини шакллантиради ҳамда аҳоли турмуш даражасини оширишдаги муҳим омилларидан бири ҳисобланади. Ишлаб чиқариш ҳаражатларини мувофиқлаштириш ҳисобига корхонада рақобат муҳити шаклланади, нархларни пасайтирилади ҳамда ишлаб чиқариш ҳажми кўпаяди ва миллий иқтисодиётни ривожланишига олиб келади.