|
II.2.Ferrosianid anionini aniqlash.
Ferrosianid anionining reaksiyalari Ishqoriy va ishqoriy-yer metallarining ferrosianidlari suvda yaxshi eriydi. Bundan CaK2 [Fe(CN)6] va CaKNH4[Fe(CN)6] mustasno. H4[Fe(CN) 6] kuchli kislota bo‘lib, oq rangli, suvda va spirtda yaxshi eriydi. Quruq holda barqaror, eritmada sekin oksidlanib, berlin lazurini (ko‘k) hosil qiladi.
1. Kumush nitrat eritmasining 3-4 tomchisi 2-3 tomchi K4[Fe(CN) 6]
eritmasiga tomizilsa, oq rangli Ag4[Fe(CN) 6] cho‘kma hosil boiadi:
4AgN03 + K4[Fe(CN) 6] -> Ag4[Fe(CN ) 6] + 4K N 03
4Ag+ + [Fe(CN) 6] -4 Ag4[Fe(CN) 6]
Cho‘kma amalda suyultirilgan HNO3, va ammiakda erimaydi.
2. Temir sulfat ferrosianid ion bilan oq rangli cho‘kma hosil qiladi.
[Fe(CN) 6]4-+ 2Fe2+-> Fe2[Fe(C N ) 6]
Cho‘kma sekin ko‘karib, berlin lazuriga aylanadi.
3. Sulfat kislotaning suyultirilgan eritmasi sovuq sharoitda ferrosianid bilan ta’sirlashmaydi, biroq mo‘rili shkaf ostida uzoq qaynatilsa, sianid kislota hosil bo‘lishi bilan ta ’sirlashadi:
[Fe(CN) 6]4'+ 6H+= Fe2++ 6HCN
Sulfat kislotaning konsentrlangan eritmasi qizdirganda, barcha ferrosianidlarni parchalaydi:
[Fe(CN) 6]4-+ 12H+ + 6H20 -> Fe2+ + 6 N H3+ 6CO
Reaksiya natijasida hosil bo‘layotgan Fe2+ ionini sulfat kislota oksidlaydi:
2Fe2+ + S042 + +4H+ -> 2Fe3+ + S 02 2- + 2H20
4. 0‘yuvchi ishqorlar barcha suvda erimaydigan ferrosianidlarni parchalab, ishqoriy metalning ferrosianidi va tegishli gidroksidiga aylantiradi:
Fe4[Fe(CN) 6],+ 120H- =[ FeCN6]4- + 4Fe(OH),
Cu,[Fe(CN) 6] + 40H- = [Fe(CN) 6]4+ + 2Cu(OH),
5. Oksidlovchilar ferrosianid ionni kislotali muhitda ferrisianid ionigacha oksidlaydi:
5[Fe(CN) 6]4++ M nO ++ 8H+ -> Mn2++ 5[Fe(CN) 6] + 4H20
Oksidlovchilar sifatida kaliy permanganatdan tashqari kaliy dixromat, xlor, brom boshqalar olinishi mumkin.
5.22. Ferrisianid anionining reaksiyalari Ishqoriy va ishqoriy-yer m etallari va temir (III) ning ferrisianidlari suvda yaxshi eriydi. Boshqa kationlarning ferrisianidlari suvda ham, mineral kislotalarning suyultirilgan eritmalarida ham erimaydi. Kaliy ferrisianidning suvli eritmasi neytral muhitga ega, chunki H[Fe(CN) 6] kuchli kislotadir. U kristall holida qo‘ng‘ir rangli va suvda yaxshi eriydi. Qorong‘ida saqlanganda barqaror, yorug‘lik ta ’sirida parchalanib, sianid kislota hosil qiladi.Kumush nitrat ferrisianid ioni bilan to‘q sariq rangli cho‘kma hosil qiladi:
3Ag+ + [Fe(CN) 6] = Ag3[Fe(CN) 6]
Mazkur cho‘kma nitrat kislotada erimaydi, ammiakda esa eriydi va ammiakda erishi bilan Ag4[Fe(CN) 6] dan farq qiladi.
2. Rux tuzlari ferrisianid ioni bilan sariq rangli cho‘kma hosil qiladi:
3Zn2+ + 2[Fe(CN) 6]—> Zn3[Fe(CN) 6]
Bu reaksiyadan foydalanib, [Fe(CN) 6]3+ va [Fe(CN) 6]4- ionlami xlorid, bromid, yodid va rodanid ionlardan ajratish mumkin. Shunday maqsadda xlorid, bromid, yodid va rodanid ionlar bilan cho‘kma hosil qilmaydigan kadmiydan foydalanish ham mumkin.
3. Mis (II) tuzlari ta’siridan ferrisianid ioni yashil rangli cho‘kma hosil qiladi:
3Cu2+ + 2[Fe(CN) 6]3+ —> Cu3[Fe(CN) 6]2+
4. Qaytaruvchilar ta’siridan [Fe(CN) 6]3+ ionigacha qaytarilishi mumkin. Bu reaksiyada u oksidlovchilik xossasini namoyon etadi. [Fe(CN) 6]ioni sulfid, sulfit, yodid ionlaridan tashqari oksalat kislota, selluloza, shakar, ammiak singari moddalami ham oksidlaydi. Bunday reaksiyalar ishqoriy muhitda oson kechadi:
Mn(OH)2 + 2[Fe(CN) 6]3+ + 20H -=MnO+ 2[Fe(CN) 6]4++H 20
Reaksiyani bajarish uchun probirkaga 2-3 tomchi MnS04 va 2-3 tomchi 2 N li NaOH eritmalarini tomizib, hosil bo‘lgan Mn(OH)2 cho‘kmaga darhol K3[Fe(CN) 6] eritmasidan 3-4 tomchi quyilganda, MnO(OH)2 hosil boiadi. Natijada cho‘kmaning rangi to‘q qo‘ng‘irga o‘zgaradi.Bu reaksiya [Fe(CN) 6]4+ ionini [Fe (CN) 6]3+ ionidan farqlashga imkon beradi. Bunda Mn(OH),ning havo kislorodi bilan oksidlanishi tufayli cho‘kma qo‘ng‘ir rangga kirishi mumkin. Analitik reaksiya natijasi xato boimasligi uchun xolis tajriba o‘tkazish tavsiya qilinadi. Buning uchun ikkinchi probirkadagi M nS04 eritmasiga NaOH eritmasidan tomizing va hosil boigan cho‘kma rangini asosiy reaksiyada hosil boigan cho‘kma rangi bilan solishtiring. o‘yuvchi ishqorlar va ishqoriy metallarning karbonatlari qaynatganda suvda erimaydigan ferrisianidlarni eritadi:
Fe3[Fe(CN) 6]2+ + 6ОН-= ЗҒе(ОН)+ + 2[Fe(CN) 6]3-
6. a-Naftilamin kuprat (II) kompleksi ferrisianid ioni bilan binafsha rangli cho‘kma hosil qiladi. Reaksiyanibajarish uchun a-naftilaminning sirka kislotadagi 0,5 % li va Cu(CH3COO), ning suvdagi 0,05 M eritmalarining teng hajm lari aralashtiriladi. Hosil bo‘lgan kom pleksbirikma eritmasining bir necha tomchisi ferrosianid eritmasining bir necha tomchisi bilan aralashtiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
