Reja: Kirish Asosiy qism: I

III. Natijalarni tahlil qilish.

1. 
   Natriy geksanitrokobaltat (III) Na₃[Co(N0₂)₆]. 50 g kobalt (111) xlorid CoCl₂- 6H₂0 tuzi 50 ml issiq suvda eritiladi. Shu vaqtning o’zida 150 g natriy nitrit NaN0₂ tuzi 500 ml suvda eritiladi. Eritmalar sovigandan so’ng bir-biri bilan aralashtiriladi, hosil bo’lgan aralashma aralashtirilib turgan holda mo’rili shkafda isitiladi, so’ngra 50 ml 50%li sirka kislota qo’shiladi. Bunda cho’kma tushadi. Cho’kmani filtrlab eritmadan ajratib olgach, filtrat reaktiv sifatida ishlatiladi.
   
2. 
   Natriy nitroprussid Na₂Fe(CN)₅N0₂H₂0. 20 g reaktiv 100 ml suvda eritiladi. Hosil bo’lgan critma qorong’i joyda saqlanadi. Reaktiv juda zaharli!
   
3. 
   Nessler reaktivi.200 ml li o’lchov kolbasida 32 g HgJ₂ va 20 g KJ suvda eritiladi va eritmaning hajmi distillangan suv bilan 200 ml ga yetkaziladi. Hosil boigan eritmadan 20 ml olib, uning ustiga 30 ml konsentrlangan KOH qo’shiladi. Tayyor bo’lgan reaktiv qorong’i joyda saqlanadi.
   
4. 
   Qalay (II) xloridSnCl₂. O’lchov kolbasiga 56,4 g tuz olib, uning ustiga 500 mlsuv, 50 ml konsentrlangan xlorid kislota eritmasi qo’shiladi va aralashmaning hajmi distillangan suv bilan 1 litrga yetkaziladi.
   
5. 
   K⁺ionlari uchun reaktiv Na₂PbCu(N0₂)₆. Tarkibida kaliy tuzlari bo’lmagan 2 g NaN0₂, 0,9 g (CH₃COO)₂Cu H₂0 va 1,6 g (CH₃C00)₂Pb-3H₂0 0,2 ml 30% li sirka kislota bilan kislotali muhitga kcltirilgach, 15 ml distillangan suvda eritiladi. Hosil bo’lgan eritma beqaror bo’lib, vaqt o’tishi bilan eskiradi. Eritma shliflangan shisha idishlarda saqlanadi.
   
6. 
   Qo’rg’oshirt (II) nitrat Pb(N0₃)₂. 82,8 g Pb(N0₃)₂ tuzi 1 litrli o’lchov kolbasiga solinadi, uning ustiga 500 ml distillangan suv, 5 ml suyultirilgan (1:1) nitrat kislota va o’lchov kolbasining bclgisigacha distillangan suv qo’shiladi.
   

Xulosa

Titrlashda reaktiv ortiqcha miqdorda emas, balki reaksiya tenglamasiga aniq mos keluvchi miqdorda qo’shiladi. Reaktivning titrlashga sarflangan aniq konsentratsiyasi va eritmasining hajmi o’lchanib, olingan miqdor eritmaning titriga ko’paytirilsa, reaktivning grammlarda ifodalangan massasi topiladi. Bundan reaksiya tenglamasiga asoslanib eritmadagi aniqlanayotgan modda miqdorini, agar eritmaning hajmi ma’lum bo’lsa, uning titrini topish qiyin emas.

Titrimetrik analiz ekvivalentlar qonuniga asoslangan boiib, bu qonunning matematik ifodasi

v,n,= v₂n₂

formulada o’z aksini topgan.

Bu yerda: V_x — tekshirilayotgan eritma hajmi; V₂— reaksiyaga sarf bo’lgan reaktiv hajmi; N\ — tekshirilayotgan eritma tarkibidagi moddaning normal konsentratsiyasi; yV₂^— reaksiyaga sarf bo’lgan reaktivning normal kon­sentratsiyasi.

Titrlash yo’li bilan tekshirilayotgan eritma tarkibidagi modda konsentratsiyasini aniqlash uchun reaksiyaga kirishuvchi eritmalarning aniq hajmini, reaktiv eritmasining aniq konsen­tratsiyasini va ikki moddaning ekvivalent miqdorda reaksiyaga kirishib, reaksiyaning tugash vaqtini, ya’ni ekvivalent nuqtani bilish kerak. Binobarin, titrimetrik aniqlashlar quyidagi tarkibiy qismlardan iborat:

• 
  reaksiyaga kirishayotgan eritmalarning hajmlarini aniq o’lchash;
  
• 
  ishchi eritmalarni tayyorlash;
  
• 
  ekvivalent nuqtani aniqlab olish.
  

Titrimetrik analizning aniqligi gravimetrik analiznikidan biroz pastroq, ammo bu farq unchalik katta emas. Shuning uchun analiz natijalarini tezroq bilib olish zarur bo’lsa va katta aniqlk talab qilinmaganda ko’pincha titrimetrik analiz usullaridan foydalaniladi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Xaritonov Yu.Ya., Yunusxodjaev A.N., Shabilalov A.A., Nasirdinov S.D. «Analitik kimyo. Analitika». Fan. T. 2008. 1 - jild (lotinda)
   
2. 
   Xaritonov Yu.Ya., Yunusxodjaev A.N., Shabilalov A.A., Nasirdinov S.D. «Analitik kimyo. Analitika». Fan. T. 2013. 2 - jild(lotinda)
   
3. 
   Fayzullaev O. «Analitik kimyo asoslari» Yangi asr avlodi, 2006.
   
4. 
   Mirkomilova M. «Analitik kimyo». O’zbekiston, Toshkent. 2001.