Режа Ибн Синонинг тиббий фикрлари 2

Lat eyish. SHikastlanishlar ichida ko‘p uchrab, o‘tmas buyum ta’sirida sodir bo‘ladi.Lat eyish musht, tayoq, tosh bilan urish, yiqilish, yuqoridan tushgan narsalarning qattiq urilishi natijasida kelib chiqishi mumkin. Lat eyishning belgilariga og‘riq, to‘qimalar shishi, teri ostiga qon quyilishi, faoliyatining buzilishi kiradi. Teri to‘qimalari ostiga qon quyilishi qontalash deyiladi, kattaroq qon tomir SHikastlangan bo‘lsa, qon ko‘p miqdorda to‘planadi va gematoma xosil bo‘ladi. Urib olish natijasida ichki a’zolar (jigar, o‘pka, bo‘yrak, ichaklar0 SHikastlanishi mumkin. Bunda shok rivojlanishi mumkin. Og‘riq shikatslovchi omilning kuchi va SHikastlanish joyiga bog‘liq. Nerv svollari va refleksogen zonalar lat eganda og‘riq kuchli bo‘ladi.Og‘riq xarakat qilganda kuchayadi va tinch turganda kamayadi. Xosil bo‘lgan shishning katta-kichikligi quyilgan qon miqdoriga va limfa tomirlarining uzilishiga bog‘liq bo‘ladi. Surilish jarayonida gemoglobin rangi o‘zgarishiga bog‘liq xolda qon quyilgan joy avval yashil, so‘ng sarg‘ish tus oladi.
BTYO. Lat egan odamga yordam berish tinch qo‘yish, qon quyilishini va og‘riqni kamaytirishga qaratiladi. Og‘riqni qoldirish uchun SHikastlangan soxani yuqori ko‘tarib qo‘yiladi, sovuq kompress buyuriladi, siqib turuvchi bog‘lam qo‘yish mumkin. Lat egan bo‘g‘imni immobilizatsiya qilish lozim bo‘ladi. Gematomaning so‘rilishini tezlatish uchun 2-3 kundan keyin issiq kompress, vanna, UVCH va massaj qo‘llaniladi.
Boylamlarning cho‘zilishi bo‘g‘im sohasida uni cho‘zib yuboradigan va hatto boylamlarni uzib yuboradigan zo‘r keladigan harakatlar natijasida kelib chiqadi. Boylam cho‘zilganda qattiq og‘riq paydo bo‘ladi. SHikastlangan soha tezda shishadi va bo‘g‘im faoliyati buziladi, qon tomirlari uzilishi oqibatida cho‘zilish boldir-oyoq panjasi bo‘g‘imida, tizza va tirsak bo‘g‘imlarida ko‘p uchraydi. Boylam cho‘zilganda, bo‘g‘im sohasiga bosib turadigan bog‘lam qo‘yish kerak. Og‘ir xollarda gipsli bog‘lam qo‘yiladi. Bo‘g‘im cho‘zilganda avval muzli xalatacha yoki sovuq kompress ishlatiladi. Keyingi kunlarda esa isituvchi muolajalar qilinadi.