Reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

Ayiruv bog'lovchi yordami bilan tuzilgan bog'langan qo'shma gap.
Qo'shma gap sostavidagi sodda gaplar bir-birlari bilan уо (yo..., yo), yoki (yoki..., yoki), dam..., dam; goh..., goh; xoh... ,xoh; ba'zan..., ba'zan bog'lovchilari orqali birikadi. Bunday qo'shma gap birini tanlash lozim bo'lgan yoki galma-gal ro'y beradigan voqea, hodisa, belgi-xususiyatni ifodalovchi gaplarni birlashtiradi.
a) yo (yo..., yo), yo..., yo bo'lmasa; yoki (yoki..., yoki); yo..., yoki; xoh..., xoh bog'lovchilari bir-birini tanlash lozim bo'lgan voqea, hodisa, belgi-xususiyati ifodalovchi sodda gaplarni birlashtiradi. Bu sodda gaplaming biridan anglashilgan mazmun ro‘y beradi. Masalan: Har bir inson xoh u oddiy fuqaro, xoh u kattakon rahbar bo‘lsin, bundan qat'iy nazar, o‘z xalqining, shu tuproqda istiqomat qilayotgan elu elatlarning manfaatini ko‘zlab, himoya qilib yashashi va ishlashi zarur.( I. A. Karimov)
b) goh..., goh; dam..., dam; ba'zan..., ba'zan bog’lovchilari voqea, hodisalaming har ikkisi vujudga keladigan sodda gaplarni bog’laydi. Lekin bu voqea, hodisalar galma-gal ro‘y beradi. Masalan: O‘shandan beri ikkalasi kechalari goh u daraxtga, goh bu daraxtga qo‘nib bir-birini izlashar ekan.(O‘tkir Hoshimov 10- bet).
Inkor bog’lovchisi yordami bilan tuzilgan bog’langan qo’shma gap.
Qo’shma gaplar sostavidagi sodda gaplar inkor bog’lovchisi na..., na orqali ham birikadi. Bunday qo’shma gap tarkibidagi sodda gaplar bir paytda yoki turli paytda yuz bermagan voqea, hodisa yoki belgi-xususiyatlami ifoda qiladi.
Yuklama yordami bilan tuzilgan bog’langan qo’shma gap. Yuklamalardan -u (-yu), -da boglovchi vazifasida kelib, ketma-ket yoki bir paytda ro’y beradigan voqealami ifoda qiluvchi sodda gaplarni biriktiradi. Masalan: Bu dunyoda borligidan kim naf ko'rdi-yu yo'qligidan kimga ziyon? (O'. Hoshimov. 285-bet)
Bo’lsa, esa yordami bilan tuzilgan bog’langan qo’shma gap.
Qo'shma gap tarkibidagi sodda gaplar bo'lsa, esa yordamchilari bilan birikishi ham mumkin. Bu vaqtda ular bir paytda yoki ketma-ket ro'y beradigan voqealarni ifoda qiladi. Bularda, payt munosabatidan tashqari, qiyoslash ham ifoda qilinadi⁷.