Reja: Alkaloid tushunchasini tahlili

Diterpen alkaloidlari Aconitum va Delphinium o’simliklar turkumida keng tarqalgan. Tuzilishi murakkab. Degidrogenlash reaksiyasi natijasida fenentren hosil qiladi. Ular qatoridan O’zbekiston olimlari tomonidan kuchli antiaritmik dorilari kashf qilingan(allapinin).

Purin alkaloidlari. Choy butasi Camelia sinensis va qahva daraxti Coffea arabica tarkibida guruhningg asosiy alkaloidi kofein ko’p miqdorda uchraydi(1,5-5%). Kofeinni birinchi marta 1819 yili Runge ajratib olgan. Teobrominni 1846 yili Voskresenskiy kakaodan ajratib olgan. Kofein MNS qo’zg’atuvchisi sifatida e’tirof etilgan. Teofillin 1,2-etilendiamin bilan hosilasi eufellin nomi bilan bronxial astmasini davolashda qo’llaniladi. Ma’lum purin asoslari nuklein kislotalar tarkibiga kiradi.

Nazorat savollari:

1. 
   Alkaloid tushunchasini bering.
   
2. 
   Alkaloidlarni tibbiyotda qo’llanilishi bo’yicha ma’lumot keltiring.
   
3. 
   Alkaloidlarning asosiy sinflarini sanab o’ting.
   
4. 
   Tuzilishi ma’lum bo’lgan alkaloidlarni soni nechtaga borgan?
   
5. 
   Eng ko’p o’rganilgan alkaloidlar qaysi guruhga mansub?
   
6. 
   Pirrolizidin alkaloidlarining skeleti qaysi reaksiya asosida aniqlanadi?
   
7. 
   Steroid tuzilishli alkaloidlarining skeleti qaysi reaksiya asosida aniqlanadi?
   
8. 
   Nitrarin guruhi alkaloidlarining tuzilishini aniqlashda qaysi reaksiya asosiy ma’lum ot bergan?
   
9. 
   Nikotin tarkibida piridin halqasi mavjudligi qanday aniqlanadi?
   
10. 
    Efedrinning sintezini birinchilar qatorida kim amalga oshirgan?
    
11. 
    Geroin morfindan qanday guruhlar bilan farq qiladi?
    
12. 
    Choy tarkibida qanday alkaloidlar uchraydi?
    

10.Qanday alkaloidlarni o’rganishda o’zbekiston olimlarining hissasi katta?