Referati tayyorladi: D. Shermatov Tekshirdi: X. Mo’ydinov Andijon 2023 Ko`p o`zgaruvchili funksiyaning xususiy hosilalari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZILIGI



TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI Andijon fakulteti

“Iqtisodchilar uchun matematika“fanidan

Ko’p o’zgaruvchili funksiyaning xususiy hosilalari mavzusiga yozgan


REFERATI

Tayyorladi: D.Shermatov

Tekshirdi: X.Mo’ydinov

Andijon 2023

Ko`p o`zgaruvchili funksiyaning xususiy hosilalari

Reja:

Kirish

1. 
   Bir va ko`p o`zgaruvchili funksiya hosilalari
   
2. 
   Bir va ko`p o`zgaruvchili funksiya limiti
   
3. 
   Bir va ko`p o`zgaruvchili funksiya uzluksizligi
   
4. 
   Bir o`zgaruvchili funksiya hosilasi va differensiali
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Respublikamiz mustaqillikka erishgandan so’ng barcha sohalarda,
jumladan, ta’lim sohasida ham muhim islohotlar amalga oshirildi. Bu
islohatlar ichida “Ta’lim to’g’risida”gi qonun va “Kadrlar tayyorlash
milliy dasturi” islohatlar ichida eng muhimlari bo’lib, ulaming asosiy
maqsadi respublikamizda jahon andozalariga mos keladigan,
raqobatbardosh mutaxassislami tayyorlashdan iborat. Bunday
mutaxassislami tayyorlashda asosiy zamin uzluksiz ta’lim tizimining
muhim bosqichlaridan biri bo’lgan oily ta’lim bosqichida yaratiladi. qabul
qilindi. Oily ta’lim bosqichida malakali mutaxassislami tayyorlashda
o’quv adabiyotlarining, ayniqsa, o’zbek tilida yozilgan adabiyotlarning
o’mi salmoqlidir.
Ma’lumki, hozirgi kunda oliy o’quv yurtlarining barcha
mutaxasisliklarida oliy matematika fani o’qitiladi. Talabalarni oliy
matematikadan chuqur bilim, ko’nikma va malakalarga ega bo’lishlarida
o’quv adabiyotlarining, ayniqsa, masala va misollar yechish bo’yicha yo’I-
yo’riqlar ko’rsatilgan o’quv qo’llanmalarning o’mi muhimdir.
Hozirgi kunda oliy matematika va matematik analizdan masalalar
yechish bo’yicha bir qator qo’llanmalar mavjud.
Geometriya va tabiatshunoslikning bir qator masalalari
o’rganilayotganda o’zgaruvchi miqdorlar orasida bir o’zgaruvchi
miqdoming qiymati qolganlarining qiymatlari orqali to’la aniqlanadigan
bog’lanishlar uchraydi. Jismning biror fizik xarakteristikalari (masalan,
uning zichligi p ni yoki temperaturasi T ni) qarayotganimizda jismning bir
nuqtasidan boshqasiga o’tganda bu xarakteristikalarning o’zgarishini
ko’rish mumkin. Jismning har bir nuqtasi x,y,z Dekart koordinatalari
bilan aniqlangani uchun qaralayotgan xarakteristikalar uch o’zgaruvchil
x, у va z ning qiymatlari bilan aniqlanadi.
Vaqt o’tishi bilan o’zgaruvchi fizik jarayonlarni qaralayotganda fizik
xarakteristikalar qiymati to’rtta o’zgaruvchi x,y,z va t ning qiymati bilan
aniqlanadi.
Masalan, gazda tovush tebranishlarining tarqalishini
o’rganilayotganda gazning zichligi p va bosimi p to’rtta o’zgaruvchi
x,y,z va t ning qiymati bilan aniqlanadi. Bunday misollami
geometriyadan ham keltirish mumkin:
Asosi x va balandligi у bo’lgan uchburchakning S yuzi S = —
formula bilan, chiziqli o’lchovlari x,y,z bo’lgan to’g’ri burchakli
parallelepipedning V hajmi V = xyz formula bilan aniqlanadi. Birinchi
holda S ikkita x va у ga bog’liq, ikkinchi holda esa V uchta x,y,z
o’zgaruvchilarga bog’liq. Shunga o’xshash bog’lanishlami o’rganish
uchun ko’p o’zgaruvchili funksiya tushunchasi kiritiladi.

1.