Referat jumisi pa’n mugallimi: Allaniyazova Mapruza Tema: Vitaminlar Reja

Vitamin K (filloxinon). Qonning normal ivishi uchun zarur bo‗lgan bu omil kogulyatsiya vitamini yoki K vitamin nomini olgan. K vitamin guruhiga mansub vitaminlar naftoxinonlar hosilasi bo‗lib, yonbosh zanjir esa alifatik spirt-fitol qoldig‗i hisoblanadi. Uning tuzilishi quyidagicha:

O

CH₃

CH₃ CH₃ CH₃CH₃



CH₂CH=C(CH₂)₃ CH (CH₂)₃ CH (CH₂)₃CH

O CH

3

K₁ vitamini

K guruhiga mansub vitaminlar o‗simliklarda keng tarqalgan, ular beda, ismaloq, karam barglarida ko‗p bo‗ladi. Bu vitamin oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida, aniqsa fotosintetik fosforlanish jarayonidagi elektronlarning ko‗chirilishida oraliq modda sifatida ishtirok etadi.

Vitamin Q (ubixinon) benzoxinonning hosilasi bo‗lib, juda ko‗p izoprenoid qoldiqlaridan tashkil topgan yonbosh zanjirga ega.

O

H₃C O

H₃C O

O

Ubixinon

Yonbosh zanjirdagi izoprenoid qoldiqlarining soni 6 tadan 10 tagacha bo‗ladi. Ubixinonlar oksidoreduktaza fermentlarining koofermentlari bo‗lib, oksidlanishqaytarilishda vodorod atomini va elektronlarning ko‗chirilishini ta‘minlovchi oraliq birikmalar hisoblanadi. Ubixinonlar nafas olish zanjirida flavin fermentlari bilan sitoxrom tizimi oralig‗ida joylashgan. Ubixinonlar asosan mitoxondriyalarda joylashgan. Ular o‗simlik va hayvonlarda keng tarqalgan bo‗lib, yurak va jigarda ko‗p bo‗ladi.

Vitamin F bu kompleksli birikma bo‗lib, tarkibi almashmaydigan va to‗yinmagan yog‗ kislotalari: linol, linolen, araxidonlardan iborat. Linol va linolen kislotalar o‗simlik va hayvon yog‗larida uchraydi. Araxidon kislota esa faqat hayvonlar yog‗ida aniqlangan. To‗yinmagan yog‗ kislotalari fosfolipid prostaglandin va neytral yog‗lar sintezida ishtirok etib, membranalar komponentlaridir.

Organizmda to‗yinmagan yog‗ kislotalari yetishmasa, teri kasalligiga, reproduktiv a‘zolar faolligining pasayishiga sababchi bo‗ladi. Odamda F gipovitaminoz bo‗lganda giperxolesterinemiya va qon tomirlarida skleroz kasalligining belgilari paydo bo‗ladi.

Paydalanilg’an a’debiyatlar:

1. D.Nelson, M.Koks. Osnovi bioximii Lenindjera. Moskva BINOM. Laboratoriya znaniy, 2011.

2.To‘raqulov Yo.H. Biokimyo. Toshkent. «O‘zbekiston», 1996.

3. Valixonov M.N., Dolimova S.N., Umarova G.B., Mirxamidova P. Biologik kimyo va molekular biologiya. Toshkent. 2015.

4. Valixonov M.N.. Biokimyo. Toshkent. Universitet, 2009.