Referat I 2022 yil reja: Silindrik va sferik koordinatakar sistemasi. Chiziqlarning parametric tenglamasi

Mirzo Ulug`bek nomidagi O`zbekiston Milliy Unversiteti Jizzax filiali Amaliy matematika fakulteti tabiiy va iqtisodiyot fanlar kafedrasi «Iqtisodiyot» yoʻnalishi 928-21-guruh talabasi Qahhorova Obidaxon Shukur qizining «Oliy matematika» fanidan yozgan
R E F E R A T I

2022 yil

REJA:

1.Silindrik va sferik koordinatakar sistemasi.

2.Chiziqlarning parametric tenglamasi.

3.Ikkinchi tartibli chiziqlarning umumiy tenglamasi: klassifikatsiya qilish va kanonik ko`rinishga keltirish.

Sferik koordinatalar sistemasi — uch oʻlchamli koordinatalar sistemasi boʻlib, fazodagi nuqtaning vaziyati uchta kattalik bilan ({\displaystyle r,\theta ,\varphi },,r) bilan aniqlanadi. Bu yerda {\displaystyle {\displaystyle r}}  — koordinatalar boshigacha boʻlgan masofa, {\displaystyle {\displaystyle \theta }}  va {\displaystyle {\displaystyle \varphi }} — mos holda zenit va azimutal burchaklar.
Zenit va azimut tushunchalari astronomiyada keng qoʻllaniladi. Zenit — ixtiyoriy tanlangan nuqta (kuzatish nuqtasi) dan vertikal yuqoriga yoʻnalgan boʻlib, fundamental tekislikda yotadi. Astronomiyada fundamental tekislik sifatida ekvator yotgan tekislik yoki ekliptika tekisligi olinadi. Azimut — fundamental tekislikdagi ixtiyoriy tanlangan nur bilan boshlangʻich kuzatish nuqtasi orasidagi burchak.