|
| Zamonaviy ShK OS turlari. Operatsion sistemalar turli masalalar uchun mo‘ljanlangan bo‘ladi. Hozirgi zamon operatsion sistemalari quyidagi guruxlarga bo‘linadi:
Kichik hajmdagi shaxsiy EHMlarga mo‘ljallangan OS (MS DOS, PC DOS);
O‘rta hajmdagi shaxsiy EHMlarga mo‘ljallangan grafik OS (Windows, Apple Os);
Katta hajmdagi mantiqiy tarmoqlarni boshqaruvchi OS (Windows NT, Unix, Xenix, Oracle).
Windows operatsion sistemasi MS DOS operatsion sistemasiga nisbatan grafik imkoniyatlari mavjudligi uchun ancha qulaydir, ammo Windowsdan foydalanish uchun tezkor kompyuter va kattaroq xotira hajmi talab qilinadi.
Hozirgi paytda turli operatsion tizimlar mavjud: Solaris, UNIX, MS DOS, PС DOS, FTS DOS, OS/2, WARP, WINDOWS,LINUX, va boshqalar. Bundan tashqari, xizmatchi dasturlar mavjud. Ular dastur utilitlari deb atalib, yordamchi amallarni bajarib, kompyuter ishlashini osonlahtiruvchi dasturlardir.
|
|
53
|
1
|
MS-DOS operatsion sistemasi
MS-DOS (talaffuzi: em-es-dos; MicroSoft Disk Operating System - "Microsoft Disk Ishlatuv Tizimi") x86 arxitekturali shaxsiy komputerlar uchun ishab chiqarilgan ishlatuv tizimidir. 1981-yili IBM buyurtmasiga binoan Microsoft tomonidan Q-DOS asosida tayyorlangan.
MS DOS operatsion tizimi
Hozircha MS DOS operatsion tizim bilan tanishi utamiz. MS DOS OS si quyidagi qismlardan tashkil topagan:
BIOS (Basic Input-Output System), (Kiritish-chiqarishning asosiy tizimsi). Bu kompyuterning doimiy xotirasida joylashgan. Uning vazifasi axborotlarni kiritish va chiqarish bilan boglik bo’lgan eng sodda va universal xizmatlarni bajarishdan iborat.
Operatsion tizimning yo’qlovchisi. Bu tizim juda kiska dastur bo’lib, u MS DOSli disketaning birinchi sektorida joylashadi va uning vazifasi MS DOSning kolgan ikki modulini ukishdan iborat.
io.sys va msdos.sys tizimli fayllar. Ularni operatsion tizim yo’qlovchisi xotiraga kuchiradi va kompyuter xotirasida doimo saqlaydi. io.sys (INPUT-OUTPUT) BIOSning xotiradagi davomi hisoblanadi. msdos.sys DOSning yuqori darajadagi vazifalarini bajaradi.
MS DOSning buyruk protsessori foydalanuvchi kiritgan komandalarni kayta ishlaydi. Buyruk protsessori OS yo’qlanayotgan disketaning command.com faylida joylashadi.
MS DOSning tashki komandalari - OS bilan birgalikda yo’qlanadigan alohida fayllardagi dasturlardir. Bu dasturlar xizmatchi vazifasini bajaradi, masalan, disketalarni formatlash, disketalarni tekshirish va xokazo.
Kurilmalar drayverlari MS DOSning kiritish-chiqarish tizimsini tuldiradi, yangi kurilmalarning ishini ta‘minlaydi , mavjud bo’lgan kurilmalarning nostandart ishlatilishini ta‘minlaydi. Drayver nomi config.sys faylida ko’rsatiladi.
|
|
54
|
2
|
Windows oilasi operatsion tizimlari xususiyatlari
1985 yil 20-noyabrda chiqarilgan Windows 1.01, birinchi Microsoft grafik interfeysi bilan IBM PC uchun ko'p tarmoqli ishlaydigan muhitni amalga oshirishga urinish edi.
Keyingi versiyalardan farqli o'laroq, Windows 1.0 MS-DOS dasturlarini amalga oshirish va dasturlarni amalga oshirish va boshqa Windows dasturlari uchun turli xil paradigmani yaratishda faqat cheklangan ko'p pardani qo'llab-quvvatlaydi. Bugungi kunda Windows 1.0-ning ketidan yigirma uch yil o'tgach, siz ushbu versiyalar uchun yaratilgan ko'plab dasturlarni, shuningdek, zamonaviy Windows XP tizimida yaratishingiz mumkin, balki ularning dastlabki kodini to'liq taniqli "zamonaviy o'zgarishlar bilan to'ldirishingiz mumkin ).
Zamonaviy tushunchalarga ko'ra, OT quyidagilarni bajarishi kerak.
· Foydalanuvchi dasturlari yuklanganligiga ishonch hosil qiling tasodifiy kirish xotirasi va ularning bajarilishi (ushbu element ROM-da proshivka qilish uchun mo'ljallangan OS ga taalluqli emas).
· Xotirani boshqarishni ta'minlang. Eng oddiy holatda, bu foydalanish uchun mavjud bo'lgan xotira tugaydigan va tizim egallagan xotira boshlanadigan yagona dastur yuklangan manzilning ko'rsatkichidir. Multiprosess tizimlarida bu tizim resurslarini boshqarishning murakkab vazifasidir.
· Magnit disklar, lentalar, optik disklar, flesh-xotira va boshqalar kabi uzoq muddatli xotira qurilmalari bilan ishlashni ta'minlash, qoida tariqasida, OT ushbu tizimlardagi bo'sh joyni va fayl tizimlari ko'rinishidagi foydalanuvchi ma'lumotlarini boshqaradi.
Terminallar, modemlar, printerlar yoki qiruvchi samolyotlarini boshqaruvchi dvigatellar kabi turli xil qurilmalarga standartlashtirilgan kirishni ta'minlash.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
