Raqamli texnologiyalar fakulteti Amaliy matematika yo’nalishi 3-kurs talabalariga 5-semestr uchun Tizimli dasturlash

Shaxsiy kompyuterning asosiy qurilmalari Asosiy qurilmalarga sistema bloki, monitor va klaviatura kiradi. Qo'shimcha qurilmalarga "sichqoncha" manipulyatori, printer, plotter, skaner, nurli pero va boshqalar misol bo'ladi. Sistema blokini asosiy xotira, protsessor va elektron sxema tashkil etadi. Asosiy xotira o'z navbatida tezkor xotira qurilmasi (TXQ) va doimiy xotira qurilmasidan (DXQ) iborat. Tezkor xotira qurilmasida kompyuterga kiritiladigan va uning ish jarayoni davomida hosil bo'luvchi barcha axborotlar va ma`lumotlarni ishlash uchun zarur bo'ladigan dasturlar vaqtincha saqlanadi. Chunki, tezkor xotira qurilmasida saqlanib turgan ma`lumotlar kompyuterlar elektr manba`dan uzilganda yoki qayta yuklangan vaqtda o'chib ketadi. Protsessor - kompyuterning asosiy qurilmasi. Protsessor arifmetik va mantiqiy amallar bajaradi, xotira bilan bog'lanadi va barcha mahalliy qurilmalarning ishini boshqaradi. Protsessorning asosiy ishi tezkor xotira qurilmasida joylashgan dasturdan navbatdagi buyruqni o'qish va bajarish, natijani yozib qo'yish hamda keyingi bajariladigan buyruqni aniqlashdan iborat takrorlanuvchi jarayon. Dastur - kompyuter bajarishi lozim bo'lgan buyruq va ko'rsatmalarining izchil ketma-ketligi. Bundan tashqari protsessor dastur mazmunidagi boshqarishni amalga oshirish, ma`lumotlarni zarur joydan o'qish, lozim joyga yozish, kerak joyga uzatish boshqa qurilmalarning izlanishini muvofiqlashtirish vazifasini ham bajaradi. Hech bir noutbuk optik diskning buzilishidan himoyalanmaydi. Uni ta'mirlash juda uzoq vaqt talab qilishi mumkin. Noutbukdagi diskni tezda ochish uchun uy kompyuteringizning floppi diskidan foydalanishingiz mumkin. Floppy drayverini noutbukga qurilmaning haydovchi interfeysiga qarab bir necha usul bilan ulashingiz mumkin. Drayvda USB interfeysi bo'lsa, uni USB portiga ulashingiz va keyin noutbukni yoqishingiz kerak. Tizim yangi uskunani aniqlagandan so'ng, qurilma uchun kerakli drayverlar o'rnatiladi. Drayvni ulaganingizdan so'ng, u foydalanishga tayyorligi haqida bildirishnoma paydo bo'ladi. Drayvdan tegishli belgi paydo bo'lgandan keyin foydalanish mumkin "Mening kompyuterim". Drayv SATA interfeysi bilan jihozlangan bo'lsa, adapter talab qilinadi. USB-IDE / SATA », Buni kompyuter do'konida sotib olish mumkin. SATA interfeysini qo'llab-quvvatlaydigan har qanday qurilma adapterga ulanishi mumkin. Adapter bilan to'la " USB-IDE / SATA "Qo'shimcha quvvat manbalari mavjud. "USB-IDE / SATA" noutbukning USB portiga ulangan bo'lishi kerak, keyin optik drayverni adapterga, so'ngra floppi diskiga ulang. Adapterni AC quvvat manbaiga ulang. Noutbukni yoqqaningizdan so'ng, operatsion tizim ishga tushguncha kutishingiz kerak. Yangi apparat paydo bo'lishi kerak. Uskunaning foydalanishga tayyorligi va belgisi paydo bo'lganligi haqida xabar berilgandan so'ng, siz drayverdan foydalanishni boshlashingiz mumkin. Tizim yangi qurilmani darhol aniqlay olmasligi mumkin. Bunday holda siz kontekst menyusini ochishingiz kerak "Mening kompyuterim", "Xususiyatlar" ni tanlang. Uskunalar ro'yxati "Device Manager" yorlig'ida ko'rsatiladi.
51	2		OS ta’rifi strukturasi va funksiyalari