Rahim Vohidov, Husniddin Eshooqutov

Mening ko⁴nglumki, gulning unchasidek tah-batah qondur, Agar yuz ming bahor lsa, ochilmoi ne imkondur. Agar ul qoshi yosiz bo gashtin orzu qilsam, Kzumga qturur sarv-u kngulga imcha paykondur. Shoir knglini unchaga tashbeh etarkan, uni yashil pardalarni yorib, endi jamolini kz-kz qilishga hozirlik krayotgan «tah-batah» qizil yaproqlari bilan qonga evrilgan qalbi orasida xshashlik borligiga diqqatni jalb etadi. Baytda unchadagi gzallik bilan jabr-sitamlardan qon yutgan kngul rtasida zaro zidlik hosil qilingan, Bu qarama-qarshilikning paydo blishida har ikkala xshashlikdagi qizil rang asos blib xizmat qilgan. Keyingi misrada tazod yanada tadrijiy rivojlantirilgan. unchaning bahor kelishi bilan sekin-asta ochilib gulga aylanishi tabiiy, biroq she'r qahramonining kngli yuz-ming bahor kelsa ham ochilishi— shodlanishi imkonsizdir. Keyingi bayt oshiqona mohiyat kasb etib, unda yigitning ma'shuqasiga blgan sadoqati «o'q»-«sarv», «uncha»-«paykon» tashbehi vositasida badiiy ifoda etilgan.
Bobur Mirzo azaliyotida borliq gzalMgidan zavqlanish, lchab berilgan umrni behuda sarilamaslikka da'vat ruhida yozilgan azallar ham uchraydi:
Yoz fasli, yor vasli, dstlarning suhbati, She'r bahsi, ishq dardi, bodaning kayfiyati. Yoz faslida choir ichmakning zga holi bor, Kimga bu nash*a muyassar blsa, bordur davlati. Ishq dardini chekib, har kimki topsa vasli yor, Ul zamon lay unut yuz yili hijron shiddati. Dstlarning suhbatida ne xush lay faahsi she'r, To bilingay har kishining tab'i birla holati. Gar bu ishni muvofiq topsang uch vaqt Ua, Mundin ortuq blmaay, Bobur, jahonning ishrali. Laff-u nashr badiiy san'atidan maliorat bilan foydalanish Bobur Mirzo she'riyatidagi yetakchi uslubiy jilolardan biridir. Yuqoridagi azalning matlaida laff-u nashri nomurattab qllanganligi yaqqol kzga tashlanadi. Undagi tartibning zgaiganligi birinchi misrada keltirilgan tushunchalarga ikkinchi misrada rni almashgan holda hukm chiqariJganligidir. «Yor vasli» bilan «ishq dardi* orasida mutanosiblik mayjud blsa, «yoz fasli»ga «she'r
bahsi»dan kra «bodaning kayfiyati» uyunroqdir. Zero, yoz yigitlik ramzi blsa, «bodaning kayfiyati» undan masrurlik, shodlanishni ifodalaydi. «Dstlaming suhbati» esa «she'r bahsi» bilan qiziydi. Shoir azalning beshinchi baytida ayni fikrga wu berganligi ham mulohazalarimizni quwatlaydi. Eng rnuhim xulosa azal maqtaida z ifodasini topgan: Aytilgan uch ish uch vaqtda muvofiq topilsa, jahonning ishrati bundan ortiq blmaydi Krinadiki, azalda hayotsevarlik, insonparvarlik oyalari yetakchilik qiladi. Borliq gzalligidan bahra olish, umrning takrorlanmas qimmatli onlarini shod-u xurramlik bilan dstlar davrasida tkazish azaldagi uch tayanch fikr sifatida namoyon bladi. Dstlar davrasi bilimdonlik maydoni hisoblangan she'r bahsi bilan yanada farahli ekanligi, ishq dardida rtanib mahbuba vasliga vosil blish oliy saodat sanalishi baytlar bariga singgan olijanob oyalardir.
Bobur Mirzo azaliyoti rang-barang mavzularda ijod etilganligi, unda muallifning samimiy hislari va taassurotlari ravon uslubda badiiy ifodalanganligi bilan nihoyatda qimmatlidir. azallardagi boburona uslub unda tasvir etilgan mavzuni she'rxon kz ngida aniq gavdalanishiga imkon yaratadi. Eng muhimi, ularning badiiy jihatdan mukammalligidir. Bobur Mirzo badiiy jihatdan barkamol azallari bilan Alisher Navoiydan keyin zbek azalchiligi taraqqiyotiga munosib hissa qshdi.