Rahim Vohidov, Husniddin Eshooqutov

Kngulga bldi ajoyib qaro soching, Shikasta kngluma ermish qaro balo soching.
Ushbu matla' bilan boshianuvchi Bobur Mirzo qalamiga mansub blgan azal zaro adabiy ta'sir mahsulidir. Ulu shoir Alisher Navoiyning «Kzung ne balo qaro blubtur, Kim jonga qaro balo bo'lubtun> (MAT. 1-tom, 141-142-betlar) matlali mashhur azali bor. Taniqli adabiyotshunos, akademik B.Valiyxo'jayevning ma'lumotiga kra, ushbu matla' Alisher Navoiyning dsti Mirzobekka tegishli blib, ulug* shoir shu matla' asosida tazmin azal ijod etgan (Qarang: Valiyxjayev B. Mumtoz siymolar. Toshkent, 2002, 283-284-betlar).
Alisher Navoiy azalida ma'shuqaning kzi, yuzi tilga olinib, vasf etilsa, Bobur Mirzo tasvir nuqtalarini ma'shuqaning sochiga qaratadi. She'r qahramoni kngliga «balo» blgan «qora soch» zining «ajoyib»ligi bilan ajralib turadi. Agar unga shunday sifat blmasa edi, «balo» szi zida ijobiy ma'no mujassanilashtirmasdi. Natijada siniq, majruh holda blgan knguIda «qaro» blgan «balo soch» ma'shuqaning jafokorUgini she'rxon kz ngida gavdaiantirgan blardi. Holbuki, she'r qahramoni har ikkala misrada ham ma'shuqaga tushgan ishqining sababkori sifatida uning qop-qora sochlarini nazarda tutadi. Baytda qUangan tardi aks badiiy san'ati unga zgacha joziba baxsh etgan. Birinchi misradagi «balo, qaro» szlari keyingi satrda «qaro balo» tarzida takrorlanib, ishq iztiroblarining ma'shuqa sochlari yangli «balo» va «qaro» ekanligi z ifodasini topgan. Sochning qoraligi uning maftunkorligiga ishora blsa, ishq iztiroblarining qoraligi oshiqning qismatida ulardan jabr krish bitilganligidan darak beradi. Baytda dastlab ishq iztiroblarining istiorasi blib kelgan «balo» szi oshiq kngliga qanchalik ozor yetkazmasin, undan ayri tushishning zi falokat blganligi bois undagi «ajoyib»likka uru berilgan. Keyingi misradagi «balo» esa «qoyil qolarli» ma'nosini zida mujassamlashtirib turibdi. Zero, kngli qattiq ozor krgan kishining qalbida ishq iztiroblarini sola olgan maftunkor sochga qoyil qolmasdan iloj yq. Bobur Mirzo azaliyotida tez-tez murojaat etilgan badiiy timsollardan biri—sochdir. Shoir kpincha she'r qahramoning ruhiy holati bilan sochning sifatlari orasida uyunlik topishga intiladi: