Rahim Vohidov, Husniddin Eshooqutov

Dedi : «Ey xalq, bilinglar tahqiq,
Kim budur xon Shayboniya tariq.
Kim bu qronni qlia olsa,
Fatbining ksini munda cholsa,
Blur lonlaringiz barcha asir,
Ag*niyo doi bIur borcha faqir.
Qlungizdin chiqor ayvon-u saroy,
Foqay-u faqr qiiur sizni gadoy.
ta xasis odamlar. Chunonchi, ular yerga tushib yotgan olmani qullariga olishini ta'qiqlaydilar. Hatto, bir bemor z ehtiyoji uchun bir anor olishni xohlasa, unga qpol muomalada bladilar. Oqibatda nafs ularga hujum qiladi. Bo egalari Tangrining bunday shirn ne'matlaridan mahrum etiladi. Krinadiki, Muhammad Solih sodir blgan tarixiy voqealarga z munosabatini bildirib, kitobxonni z fikrlariga ishontirishga harakat qiladi. Biroq shoirning olti oy davom etgan azob-uqubatlar, qahraton qishda jon saqlash imkoniyatiga ega blmagan minglab muhtoj-u himoyasiz kishilarning halok blishini ehtiros bilan tasvirlashi kitobxonni uning bunday fikrlariga alam va anduh bilan munosabatda blishga majbur qiladi:
Chun Samarqand bu nav* o*ldi xarob, '**• Bldi kp qaht blura asbob.
Kuz bu nav' erdi ulusning holi,
Yoza shahr o*ldi ulusdan xoli.
Qish qoti kedi-yu ko'p yodi qor,
ldi och-u yalonoch el bisyor.
Kchalar bldi lukdin mamlu,
Shahar bldi yigrudek usru (121-b.).
Muhammad Solih shahar kchalari likdan tlib ketgani, ularga na kafan, na tobut, na tuproq topilganini, jonsiz tanlar e'zoz qilinmagani-yu, ularga janoza qilmaganini ham yuqorida kuzatilganidek tantanavor uslubda badiiy ifoda etadi. Bunday mudhish voqeaning guvohi blgan osmon kz yosh tkib, kcha-kyda yotgan murdalarni yuvadi. Keyinchalik yoqqan qor esa ularni kafanga ragan bIadi:
Awalo bir necha yodi yomur,
Tomdi kkning yoshi muldur-muldur.
Yuvdi ul qaht oro lonlarni,
Shahr aro ev-eli bo*Ig*onlami.