R. X. Maksudov, I. S. Hayitov

О‘ZBEKISTON YENGIL (TО‘QIMACHILIK) SANOATINING
BUGUNGI HOLATI VA RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI
Yengil sanoat mamlakatimiz iqtisodiyotining yetakchi
tarmoqlaridan bо‘lib о‘z tarkibiga paxta tozalash, tikuvchilik,
yigiruvchilik, tо‘quvchilik, trikotaj, tо‘qimachilik, pillakashlik, shoyi
tо‘qish va charm – poyabzal korxonalarini oladi. Bugun ularning soni
2500 dan ortiq.
Zamonaviy sanoat tarmog‘i sifatida XIX ikkinchi asr yarmi va
XX asr boshlarida shakllana boshlagan О‘zbekiston yengil sanoati
istiqlol yillarida kо‘p tarmoqli sanoat kompleksiga aylandi. Respublika
yalpi sanoat mahsulotida uning salmog‘i 20 foizdan ortiq.
2010 yilda “О‘zbekengilsanoat” Davlat Aksiyadorlik kompaniyasi
о‘z tarkibiga “О‘zpaxtasanoat”, “О‘zbekcharmpoyabzal”, “О‘zbek
ipagi” kabi uyushmalarni olib 300 mingdan oshiq kishini ish bilan
ta’minladi. Tarmoq korxonalari ishlab chiqqan mahsulotlarning 70 foizi
tо‘qimachilikka 20 foizi tо‘quv-trikotaj sahasiga, 10 foizi ipakchilikka
tо‘g‘ri keldi. Paxta tozalash sanoati bu hisobga kirmaydi.
Shuni ham ta’kidlash kerakki, shо‘rolar davrida О‘zbekiston
yetarli xom ashyo resurslariga ega bо‘lishiga qaramay yengil va
tо‘qimachilik sanoati yaxshi rivojlanmadi. Masalan, 1940 yilda
respublikada 1,3 mln. tonna paxta, 9832 tonna pilla, kо‘plab miqdorda
jun va kanop tola tayyorlaganiga qaramay atigi 14,6 ming tonna
yigirilgan ip, 107,5 mln, dona trikotaj buyumlari, 8,6 mln. juft
paypoqlar, 3,8 mln, juft poyabzal, 3,8 ming tonna kanop va jun tola
ishlab chiqarildi xolos.
1
1
 O‘zkiston ensiklopediyasi. T., 1997, 259 bet

---

135