R. T. Rahimjonov, Sh. Sh. Shoyunusov

BARABANLI BUG' QOZONLARINING SUV BILAN TA'MINLANISHINI AVTOMATIK BOSHQARISH

Ishlab chiqarilayotgan qizdirilgan bug' bilan barabanga kela- yotgan ta'minot suvi balansi barabandagi suv sathi bilan ifo- dalanadi. Agar ular orasidagi balans o'zgarsa, barabandagi suv sathi o'zgaradi. Suv sathi o'matilgan me'yordan ortsa, ba-

12. 
    9
    

www.ziyouz.com kutubxonasi





rabandagi bug' ajratish separator lari suv bilan qoplanib, bug'
qizdirgichlarga va qisman turbinaga suv va bug' aralashmasi
yuboriladi. Bunda aralashrra zichligi qizdirilgan bug'ga nisbatan
katta bo 'lganligi uchun u katta tezlikda turbina parraklariga urilib
uni sindirishi mumkin. Bug' qizdirgichlarda esa bug' va suv ara-
lashmasi qizdirilgan bug'ga aylanadi, ular tarkibidagi tuzlar esa
bug' qizdirgich ichki yuzalariga o'tirib qolib, metalldan bug'ga
issiqlik almashinuvini kamaytiradi va bug' qLzdirgichning ishdan
chiqishiga olib keladi. Shunga asosan, barabandagi suv sathining
me'yoridan ortiqcha ko'tarilishiga yo'l qo'ymaslik kerak. Agar
suv sathi kamaysa, barabandan suvni pastga tushiruvchi quvurlar
va yuqoriga ko'taruv ekran quvurlari orasidagi bog'liqlik uzilib,
ekran quvurlarining haddan tashqari isib ketishi sababli ulaming
yuqori qismi ishdan chiqishi mumkin. Shunga asosan, baraban-
dagi suv sathining me'yoridan ortiqcha pastlanishiga ham yo'l
qo'ymaslik kerak. Shuning uchun barabanli bug' qozonlarida
suv sathining o'rta qiymatdan ±100 mm dan ortiqcha og'ishiga
yo'l qo'yish mumkin emas. Suv sathining ruxsat etilgan oraliq-
da о'zgarishini boshqarish uchun barabanli bug' qozonlarini suv
bilan ta'minlash ABT mavjud. Bu tizimning chizmasi 74- rasmda
keltirilgan.

TSRga barabandagi suv sathi i^, bug' sarfi D , ta'minot
suv sarfi W va QVO'da o'matilgan sath bo'yicha daraklar jam-

lanib va ular о 'zaro solishtirilib,
kuchaytirilib IMni harakatga
keltiriladi, RTSK yordamida
bug' qozoniga yuborilayotgan
ta'minot suvi miqdori W ni
о 'zgartiriladi.


74- rasm. Barabanli bug' qozonlarini suv
bilan ta'minlashning ABT. TSR — ta'mi-
not suvi rostlagichi; RTSK — rostlovchi
ta'minot suvi klapani.

12. 
    0
    

RTSK


www.ziyouz.com kutubxonasi

8. 
   BUG' QOZONIDAGI SUV SIFATINI BOSHQARISH
   

Bug' qozonida harakatlanayotgan suvning kimyoviy tarkibi uni uzoq vaqt to'xtamay ishlashiga katta ta'sir ko'rsatadi. Suvning asosiy sifat ko'rsatkichlari bu undagi umumiy NaCl, mg/kg, hisob- langan sho'rligi va fosfat ionlari PCr³, mg/kg. Suvning umumiy sho'rligining ortidii bug' qizdirgich va turbinaga tuzlar yuborilishi- ga olib keladi. Fosfat icnlarining yetishmasligi ekran quvurlarining ichki yuzalarida cho'kmalar sodir bo'lishiga olib keladi, ya'ni ava- riya holatini sodir etadi. Bug' qozoni tarkibidagi umumiy sho'rlik- ni boshqarish uchun vaqti-vaqti bilan ishlovchi va uzluksiz ish- lovchi suv chiqarish moslamalaridan foydalaniladi. Uzluksiz ish­lovchi moslama yordamida barabanni sho'r qismi da umumiy bug' ishlab chiqarish quwatining 0,5—2 % miqdorida suv avtomat- lashtirilgan holda chiqarilib, o'zi bilan tuzni ham olib chiqib ke- tadi. Vaqti-vaqti bilan suv chiqarib ishlashda bug' qozonini pastki qismidagi kollektorlardan har smenada ma' lum miqdorda suv chi­qarilib tashlanadi. Barabanli bug' qozonlarining isitiluvchi quvur- larida cho 'krralar hosil bo 'lishining oldini olish uchun barabandagi suvga bug' ishlab chiqarish quwatiga proporsional ravishda do- zator yordamida fosfat ionlari qorishmasi uzluksiz ravishda yuborib turiladi.

9. 
   BUG' QOZONLARINING HIMOYASI
   

Bug' qozonlarining asosiy parametrlari ruxsat etilganidan katta miqdorga o'zgarishi natijasida avariya holati sodir bo'lishining oldini olish uchun ular himoya vositalari bilan ta'minlanadi. Himoya vositalari ta'sirida bug' qozonining yonish ish tartibiga, yuklamasini kamaytirish holatiga o'tkazish yoki umuman o'chirish mumkin. Himoya darakchilarining noto'g'ri ishlashini oldini olish maqsadida bug' qozonlarini ikki darakdan ikkita yoki uch darak- dan ikkita darak asosida himoyalashning chizmalari qo'llaniladi.

Barabanli va to 'g 'ri oqimli bug' qozonlarining himoyasini tash­kil qilish chizmasi 75, 76- rasmlarda ko'rsatilgan.

11—R. T. Rahimjonov, Sh.Sh. Shoyunusov 161


www.ziyouz.com kutubxonasi

TS2		BHV1		BHV2
			1

75- rasm. Barabanli bug' qozoni himoyasining mantiqiy harakat chizmasi.


www.ziyouz.com kutubxonasi



163





76-rasm. To'g'ri oqimli bug' qozonini himoyasining mantiqiy harakat chizmasi.


www.ziyouz.com kutubxonasi



75-76- rasmlarda:

Dt — kutish vaqti (shu vaqt o'tgandan so'ng himoya ishga tushadi);

Hjf _ш — baraban suv sath oshishining chegarasi;

H_in — baraban suv sathining kamayish chegarasi;

H — barabandagi o'rtacha o'matilgan suv sathi;

PV1, 2 — birinchi va ikkinchi purkovchi havo ventilator- laci;

TS1, 2 — birinchi va ikkinchi tutun so'rg'ichlar;

BHV 1,2 — birinchi va ikkinchi birlamchi havo ventilator- lari;

PV — purkovchi ventilator;

ABZ — asosiy bug' zulfini;

BTSK — berkituvchi ta'minot suvi klapani; p — bosim;

RTSK — rostlovchi ta'minot suvi klapani;

D — bug' sarfi;

SE — suv ekonomayzeri; t — harorat;

DD₁ — kirish va chiqishdagi bug' sarfi farqi;

YURQ — yuqori radiatsion qism;

t, — birinchi va ikkinchi pog'ona haroratlari chegara­si;

AHR — avariyaviy harorat rostlagichi;

• 
  darak chirog'i;
  

IBHR — ikkilamchi bug' harorat rostlagichi.