R. T. Rahimjonov, Sh. Sh. Shoyunusov

/=2 i=2

dorlar orasidagi bog'lanish aniqlanadi. Qattiq yoqilg'i yoqiladi- gan barabanli bug' qozoni uchun Г)(XQ/) ⁼ H^a) grafiklari 65- rasrrda keltirilgan.

Havoning ortiqcha koeffitsiyentini o'txonani tark etayotgan yonish mahsulotlari tarkibidagi kislorod miqdori orqali quyidagi ifoda bo'yicha aniqlash mumkin:

(136)

To 'liq yonish jarayonini hosil qilish uchun о 'txonani tark eta­yotgan yonish mahsulotlari tarkibidagi kislorod miqdori qattiq yoqilg'i uchun 3—5 %, gaz va mazut uchun 0,5—1,5 % oralig'ida bo'lishi kerak. Shunday qilib, tejamli yonish ABTning asosiy vazifasi har bir daqiqada havoning ortiqcha koeffitsiyenti a ni uning optimal qiymati a^ ga keltirishdan iboratdir. Buning uchun —> mKavoning ortiqcha koeffitsiyenti a ni aniqlash zarur. Hozirgi ^cfqtdagi yonish mahsulotlari tarkibidagi kislorod miqdorini о 'lchash asbcblarining aniqlik klassi, ishonchliligi talabga javdb benrasligi sababli, havoning ortiqcha koeffitsiyenti bilvosita yo'llar bilan aniqlanib ABTlari tuzilishiga ta' sir ко 'rsatadi.

«Yoqilg'i-havo» tejamli yonish ABT. Yoqilg'i sifati o'zgarmas bo'lganda uning to'liq yonishi uchun kerak bo'ladigan kislorod miqdorini hisob-kitob orqali aniqlash mumkin. Bunda, yoqilg'i sarfi va o'txonaga yuborilayotgan havo sarfi orqali yonish mah- sulotlaridagi havoning ortiqcha koeffitsiyentini aniqlash mumkin. Shunga asoslangan ABT 66- rasmda keltirilgan.

QVO' orqali HR ga havoning optimal ortiqcha koeffitsiyenti a^ o'rnatilib, har bir daqiqada bu darak B^ va Dp_M orqali aniq- lanayotgan haqiqiy havoning ortiqcha koeffitsiyenti a bilan so- lishtirilib turiladi. Buning natijasida Ж o'txonaga yuborilayot­gan havo miqdori Q_b ni boshqaradi. Bu tizim yoqilg'i sarfi B_yo katta aniqlik bilan o'lchanadigan bug' qozonlarida, ya'ni gaz va mazut yoqiladigan bug' qozonlarida qo'llaniladi.

14. 
    1
    

www.ziyouz.com kutubxonasi





yoqilg'i





havo





QVO'

66. 
    rasm. «Yoqilg'i-havo>> tejamli yonish ABT. — о 'txonaga yubori- layotgan yoqilg'i sarfi; Dp_hl — o'txo­naga yuborilayotgan havo sarfini bildi- ruvchi havo isitgichdagi bosimlar far­qi; HR — havo rostlagich.
    

HR


IM


Qh


«Issiqlik—havo» tejamli
yonish ABT. Qattiq yoqilg'i
yoqiladigan barabanli bug'
qozonlarida yoqilg'i sifatining
о'zgarishini va uning sarfini
katta aniqlik bilan o'lchash
muinkin emasligi sababli yuqo-
ridagi tejamli yonish ABTni

qo'llash mumkin eras. Har qanday yoqilg'i bir birligining yonishi
uchun turlicha miqdorda havo zarurdir, lekin o'zgarmas miq-
dordagi issiqlik ajratib olish uchun, yoqilg'i turidan qat'iy nazar,
bir xil miqdorda havo sarfi zarurdir. Shunga asosan, havoning
ortiqoba koeffisiyentini aniqlash uchun yoqilg'i sarfini eras, balki
undan ajralib chiqqan issiqlikni, ya'ni issiqlik yuklarrasini o'lchadi
kifoyadir. Bunga asoslangan tejamli yonish ABT 67-rasmda

keltirilgan.

«Vazifa—havo va yonish
itBhsulot~.la.ri tarkihiriagi kis—
lorod miqdorining og'ishi»
tejamli yonish ABT.

Yuqorida ko'rib o'tilgani-
dek, o'txonani tark etayotgan
yonish mahsulotlari tarkibi-
dagi kislorod miqiorini aniq-
la±i katta qlyinchiliklar bilan
bog'liqligi sababli, uning
miqdorini emas, balki o'ma-

67. 
    rasm. «Issiqlik-havo» tejamli ^iqdordan og' ishini
    

yonish abt. aniqlash orqali tejamli

12. 
    2
    

www.ziyouz.com kutubxonasi








68- rasm. «Vazifa-havo va yonish mahsulotlari tarkibidagi kislorod miqdorining og'ishi» tejamli yonish ABT. 0₂ — yonish mahsulotlari tarkibidagi kislorod; KR — korrektorlovchi rostlagich.


yonishni tashkil etish mumkin. Shunga asoslangan ABT chizmasi 68- rasmda keltirilgan.

Bu ABT yoqilg'i turiga bog'liq emas. Agar ishlab chiqarila- yotgan bug' miqdori iste'molga, havoning ortiqcha koeffitsiyenti optimal miqdorga teng bo'Isa, KPdan chiqayotgan daraklar nolga teng bo'ladi. HR esa QVO' tomonidan o'matilgan miqdor bilan o'txonaga yuborilayotgan havo sarfini solishtirib, bir me'yorda boshqarib turadi. Agarda iste'molchi tcmDnidan g'alayon kiritilsa, p_o,_q bosim QVO' tomonidan o'matilgan bosimdan farqlanadi va KR ta'sirida havo miqdori o'zgartirilib, g'alayon yo'qotiladi.

Agar yoqilg'i sifati yoki miqdori o'zgarsa, yonish mahsuloti tarkibidagi kislorod miqdori 0₂ QVO' tcmonidan o'matilgan miq- dordan farqlanadi KR ta'sirida havo miqdori o'zgartirilib, g'ala­yon yo 'qotiladi. Shu tariqa tejamli yonish boshqarilib turiladi.

153


www.ziyouz.com kutubxonasi

4. 
   BARABANLI BUG' QOZONI О'TXONASINING YUQORI QISMIDAGI SIYRAKLANTIRILISHNI ABT
   

O'txonaning yuqori qismida uncha katta bo'lmagan (20—30 Pa) siyraklantirilish o'txona ichidagi yonish gazlarining qozon tirqishlaridan tashqariga sirqib chiqi;±iining oldini olish, mash' ala- ning barqaror yonishini ta'minlash va o'txonaga yuborilayotgan yoqilg'i, havo va chiqib ketayotgan yonish mahsulotlari orasidagi moddiy tenglikni ushlab turish uchun zarurdir. Bu vazifani o'txonaning yuqori qismidagi siyraklantirishni ABT bajaradi (69- rasm).

Tizimning vazifasi har bir daqiqada о 'txonaning yuqori qis­midagi siyraklantirilish S_o, ni QVO' tomonidan o'matilgan miq­dorga tenglab turishdir. Buning uchun SR o'txonadan chiqib ke­tayotgan yonish gazlari sarfi Q^. ni o'zgartiradi. Bug' iste'moli keskin о'zgarganda rostlash sifatini o'zgartiriraslik uchun tizirrda HP bilan SR orasida DB mavjuddir.





69-rasm. Barabanli bug' qozoni о'txonasining yuqori qismidagi siyraklantirishni ABT. S, — o'txona yuqori qismidagi siyraklantirish; SR — siyraklantirilish rostlagichi; DB — dinamik bog'lanish.


15 4


www.ziyouz.com kutubxonasi

5.