R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

a) yangi so'zlar hosil qiladi;
b) so'zlarga qo‘shimcha leksik-semantik qiymat beradi.
Bir tilga xos birlik boshqa tillamikidan farqlanadi. Masalan,
am orf, agglyutinativ va flektiv tillardagi leksema- mohiyatan o‘ziga
x o s.
4 . 
Q olip va hosila. 
Lisoniy birlikning navbatdagi tu ri-
qurilm a—qolip. Qolip deganda yasama so‘z , so ‘z birikmasi va
gaplar hosil qilish sxemalari tushuniladi. Qoliplar ikki xil bo'ladi:
a) so ‘z yasash qolipi;
b) sintaktik (so‘z birikmasi va gap) qolip.
Qolip ham boshqa lisoniy birlik kabi UMIS tabiatli bo‘ladi.
M asalan, 
nutqdagi cheksiz yasama so‘z (masalan, 
(sutchi),
(nisholdachi) kabi bitta bevosita kuzatishda berilmagan lisoniy
birlik (masalan, 
[narsa/buyum oti+chi=sh u narsa/buyum bilan
s liu g ‘ullanuvchi kishi], 
ya’ni so‘z yasash qolipining nutqiy hosilasi.
Kitobni o ‘qimoq nutqiy hosilasi boshqa o'ziga o ‘xshash cheksiz so‘z
birikmalari 
(gog'ozni yirtmoq, uyni sotmoq va h.k.) bilan birgalikda
[ G í t ü s h ü m
k c i is h i g ¡ - ( _
F e’li= vositasiz to ‘ldiruvchili fe ’IIi birikma]
lison iy sintaktik qolipidan chiqqan nutqiy birlik.
Qolip miqdoran cheklangan. Masalan, o‘zbek tilida so‘z
birikmasi hosil qilishning 18 ta ustuvor qolipi ajratilgan va
n utqimizda ulardan son-sanoqsiz so‘z birikmasi hosil qilinadi.
Qolip ham boshqa lisoniy birlik kabi shakl va mazmun
yaxlitligidan iborat. Yuqorida keltirilgan qoliplarning tenglikdan
ch ap qismi shakliy, o ‘ng qismi esa mazmun tomoni deb yuritiladi.
Q olipning 
[slfat+ ot] 
tarzida mazmuniy tomonsiz berilishi ham