kitobning va rag ‘i
va
h.k.
kabi.
S o ‘z la m in g turli vosita yord am id a bogT anishi u lam in g qaysi
l u g ‘a v iy -g r a m m a tik tip (s o ‘z turkumi)
ga kirishiga, lug‘aviy-
g r a m m a tik xususiyatiga b og‘liq . Z ero, ayrim lug‘aviy-gram m atik
t u r , a s o s a n , tobe
a ’zo vazifasida kelish uchun ixtisoslashgan
(m a s a la n , s o n , ravish, sifat):
besh o ‘quvchi, tezgapirish, a ’lochi bola
302
kabi. Shuning u c h u n ular s o ‘z birikm asida tobe a’zo m avqeida
kelish u ch u n m a ’lum bir g ra m m a tik k o ‘rsatkichni talab qilm aydi.
Ayrim s o ‘z turkum i (m a sa la n , o t, fe ’I), asosan, h o k im m avqe
egallashga xoslangan:
issiq non, kitobni keltirmoq.
Shu b o isd a n ular
tobe a’zo sifatida nutqda ish tir o k etishi uchun asosan o ‘ziga xos
gram m atik shakl kasb etadi:
p a x ta n i termoq, terilgan paxta.
Sintaktik a lo q a n i
ifo d a lo v c h i vosita sintaktik sh ak l
hosil
qiluvchi q o ‘sh im ch a , y o r d a m c h i s o ‘z, s o ‘z tartibi va ohangdir.
Aloqa-munosabat (sin tak tik) shakllari
(sintaktik shakl hosil
qiluvchi vosita) — kelishik, e g a lik , kesim lik ko'rsatkichlari. A lo q a -
m unosabat
shakllari
shakl iy
o m il
sifatida
so'zlarning
erkin
bog'lanishida faol:
Men qish/oqqa o'tdim
gapida
\-ga\
shakli
qishloq
so‘zin i
o'tmoq
Do'stlaringiz bilan baham: |