R espublikasi s og'liqni saqlash vazirligi Toshkent farm atsevtika instituti

Maqsadli masalani bajarish uchun tayyorlanishga m o‘ljallangan savollar
1. 
Fotokolorimetriya usuli qanday qonunga asoslangan?
2. 
Nur yutish nima?
3. 
Standart eritmalar va ularni tayyorlash?
4. 
Modda konsentratsiyasi, nur yutish ko‘rsatkichi va qatlam qalinligi orasida qanday bog‘liqlik 
bor.
5. 
Solishtirish usulida modda miqdorini qaysi formulaga asoslanib aniqlanadi?
216

---

6. 
Qo‘shib aniqlash usulida modda miqdori qanday aniqlanadi?
7. 
Ekstraksion - fotometriya qanday usul?
«Bumerang» treningi
Talabalar bir nechta kichik guruhlarga bo‘linadi va vazifa yozilgan materiallar tarqatiladi, har bitta 
guruh o‘z fikrlarini bayon qiladi hamda guruhlar orasida savol javob ketadi.
I - guruh vazifasi
1) 
FEK usulida furatsillinni miqdoriy tahlili.
2) 
Preparat haqida qisqacha ma’lumot.
II -
guruh vazifasi
1) 
FEK usulida morfin gidroxloridni miqdoriy tahlili.
2) 
Morfin gidroxloridi haqida ma’lumot.
III 
- guruh vazifasi
1) 
FEK usulida atropina sulfatni tahlili.
2) 
Atropina sulfat haqida ma’lumot.
lO-LABORATORIYA M ASHG‘ULOTI. UB-SPEKTROFOTOMETRIK
USULDA DORI VOSITASINING CHINLIGINI ANIQLASH
Laboratoriya mashg’ulotining davomiyligi 4 soat.
O ’qitish maqsadi:
Talabalarni dori vositalarining chinligini spektrofotometrik usulda aniqlashga 
o’rgatish.
Maqsadga y o ’naltiruvchi vazifalar.
Talabalar dori vositalari eritmalarining optik ko’rsatkichini xar 
xil to’lqin uzunligida mustaqil ravishda aniqlashlari kerak. Shunga ko’ra, olingan ko’rsatkichlar 
asosida nur yutish spektri tuzib, so’ngra o’ziga xos to’lqin uzunligini borligini (X) aniqlab va uni 
adabiyotlarda keltirilgan ma'lumotlar bilan solishtirishlari kerak.
Talabalarni ba'zi dori vositalarining nur yutish spektri bo’yicha aniqlash usuli bilan tanishtirish.
1. 
novokain
2. 
atsetazolamid
3. 
furosemid
Laboratoriya mashg’ulotining qisqacha mazmuni
Spektrofotometrik tahlil fotometriya usullaridan biri hisoblanadi. Biroq spektrofotometriya tahlilida 
eritmalarning nur yutish ko’rsatkichlarini aniqlashda monoxromatik nur orqali xam ko’rinuvchi, 
hamda unga yondosh spektrning UB va IQ sohalarida o’lchanadi. Spektrofotometriyada nur 
yutilishining to’lqin uzunligiga bog’liqligi moddaning nur yutish spektri deyiladi.
217

---

1-rasm. Spektrofotometr - Agilent 8354 va uning kyuvetasi.
Nur yutish spektri grafik ko’rinishda bo’lib, ma'lum chiziqlar soni bilan xarakterlanadi. Yutilish 
spektri berilgan modda uchun o’ziga xos (individual) hisoblanadi. Nur yutuvchi moddalarning sifat 
tahlili yutilish spektrini o’rganishga asoslangan.
M ASHG’ULOT O ’TKAZISH REJA SI