R e ja: Bаtаrеyali o`t оldirish tizimidа uchrаydigаn аsоsiy nоsоzlik vа buzilishlаr

G = 100 (q₁-q₂ qq₃)/ S, g
bu yerda G-moyni Ekspluatatsion srfi, g/100km;
q₁-moy almashtirishda yangi quyilgan moy miqdori, g;
q₂-navbatdagi moy almashtirishlar orasida qo`shimcha quyilgan moy miqdori;
q<sub>3</sub>-dvigateldan to`kilgan ishlatilgan moy miqdori, g;
S-navbatdagi moy almashtirishlar orasida avtomobilni bosib o`tgan yo`li, km.
Moyni Ekspluatatsion sarfini aniq bilish uchun dvigatelni karteridan to`kilayotgan moyni harorati 60<sup>0</sup>S dan, to`kish davomiyligi esa daqiqadan kam bo`lmasligi lozim. Moyni Ekspluatatsion sarfini tezda aniqlash lozim bo`lganda avtomobil 50...60 km/s tezlik bilan harakatlanganda 200 km bosib o`tgan yo`li bilan cheklanish mukin.
Moyni Ekspluatatsion sarfi 100 km bosib o`tilgan yo`lga yengil avtomobillar uchun 200 g dan oshmasligi lozim. Aks holda qoida bo`yicha shatun-’orshen guruhini (birinchi navbatda porshen halqalari hamda guruhni boshqa detallari almashtiriladi) ta`mirlash talab etiladi.
Kompressiyani (siqish taktini oxirida dvigatel tsilindridagi bosim) klapanlarni issiqlik tirqishi tekshirilib sozlagandan so`ng dvigatel 80...90<sup>0</sup>S gacha qizdirilganda kompressometr yoki kompressograf yordamida tekshiriladi. Kompressometr dastali manometr va tsilindrlar kallagidagi yondirish shami o`rnatiladigan teshik ka o`rnatiladigan rezinali yoki rezbali uchlikli 1 kiruvchi quvurdan iborat. Kompressograf olingan ma`lumotlarni o`zi yozib boruvchi qurilmali kompressometrdir.
Karbyuratorli dvigateldagi kompressiyani o`lchash uchun hamma yondirish shamlari olinadi, karbyuratorni havo va drossel zaslonkalari to`la ochiq bo`lganda kompressometr uchligi tekshirilayotgan tsilindrdagi yondirish shami qotiriladigan teshik ka zich qilib o`rnatiladi. So`ng startyor yordamida tirsakli valni manometr mili ko’payishdan to`xtaguncha aylantiriladi va koprsatkich yozib olinadi. qolgan tsilindrlardagi kompressiya ham xuddi shu usulda o`lchanadi. Dizel dvigatellaridagi kompressiya ham xuddi shunday tsilindrlar navbat bilan o`lchanadi, lekin ular salt yurishda, ya`ni tirsakli valni 450...550 ayl g`min da va dvigatel harorati 80...90<sup>0</sup>S bo`lganda o`lchanadi.
Dvigatelni har bir tsilindridagi kompressiya karbyuratorli dvigatellarda 1,0 MPa dan, dizelli dvigatellarda esa 6,0 MPa dan kam bo`lmasligi lozim. TSilindrlardagi kompressiya bir-biridan 0,1 MPa dan ko’pga farq qilmasligi lozim. Agar kompressiya me`yoridan kam bo`lsa, tsilindrga 20...25 sm³ motor moyi quyib kompressiyani qayta tekshirish tavsiya etiladi. Agar kompressiya oshsa porshen halqalarini nosozligini bildiradi, agar kompressiya deyarli o`zgarmasa klapanlar to`la bekilmaydi yoki tsilindrlar kallagini qistirmasi shikastlangan.