Р 38 р 38 О. Д. Раҳимов, И. Х. Сиддиқов, М. О. Муродов. Ҳаёт фа

S
o
, S, S
2
, S
3
 –
ҳолатларда бўлиши мумкинлиги сабабли, хавфли вазиятлар 
индикатори (ИУ), назорат ишга тушириш қурилмаси (КПУ) иш 
бажариш қурилмалари бузилишнинг интивсивлик модули –

1
, 

2
,

3
лар орқали, уларни тикланиш (таъмирланиш) 
интенсивлиги эса – 
,
,
,
3
2
1



лар билан белгиланади ва бу 

---

36 
вазиятларга тизимнинг нормал фаолият кўрсатиш эҳтимоли – Р
0
, 
Р
1
, Р
2
, Р
3
лар мос келади.
2.4. Ҳаѐт фаолият хавфсизлигини бошқариш 
Таянч иборалар: 
ҳаѐтий цикл босқичи, декомпозиция,
 
хавфсизликни бошқариш, функция, бошқаришга тизимли 
ѐндошув. 
Узлуксиз таваккалчилик ва хавфсизлик даражасига таъсир 
этиш имконияти, биринчи ўринда хавфсизликни бошқариш 
техникаси ва услуби зарурлигини кўрсатади. Ҳаѐт фаолият 
хавфсизлигини бошқариш деганда, белгиланган натижага 
эришиш мақсадида «инсон-муҳит» тизимига ташкилий таъсир 
этиш, ѐки объектни бир ҳолатдан (хавфли ҳолатдан) иккинчи 
ҳолатга, яъни нисбатан кам хавфга эга ҳолатга ўтказиш 
тушунилади. Ҳаѐт фаолият хавфсизлигини бошқариш – 
бошқариш вақтида иқтисодий ва техник кўрсатгичларни бир-
бирига мос келиши зарурлигини талаб этади. 
2.4.1. Бошқаришга тизимли ѐндашиш
Тизимли таҳлилнинг асосий принципларига қуйидагиларни 
киритиш мумкин:

охирги мақсадни белгилаш ва уни аниқ талқин қилиш;

барча муаммони яхлит бир тизим сифатида қабул қилиш; 

мақсадга эришишниниг альтернатив йўлларини ўрганиш ва 
таҳлил қилиш;

мақсадга эришишдаги босқичлар натижаси якуний натижага 
таъсир этмаслигини таъминлаш. 
Ушбу принципларнинг бажарилиши реаллик, предметлик, 
соний аниқлаш, адекватлик, самарадорлик ва назорат қилиш каби 
талабларга тўлиқ жавоб бериши зарур. 
Фаолият мақсадини аниқлаш – хавфсизликни бошқаришдаги 
ўта муҳим вазифалардан бири ҳисобланади. Мақсадни иерархик 
тушунча сифатида қараш, яъни, фаолият давридаги ҳар бир 
босқич натижаси, иккинчи босқич натижасини ҳамда умумий 
натижани инкор қилмаслиги (салбий таъсир этмаслиги) зарур.