Р 38 р 38 О. Д. Раҳимов, И. Х. Сиддиқов, М. О. Муродов. Ҳаёт фа

6.6.1.Табиатнинг инсон учун аҳамияти 
Табиат билан жамиятнинг ўзаро муносабати мураккаб 
жараѐн бўлиб, у замон ва маконда тез ўзгарувчандир. Инсон 
табиат бойликларидан қанча кўп фойдаланса табиат ҳам унга 
шунча «ташвиш» келтиради. Табиат бойликларидан эҳтиѐжга 
яраша фойдаланиш ва уларнинг ўрнини мунтазам равишда 
тўлдириб, табиатни доимо бойитиб бориш асосий омил бўлмоғи 
ҳамда унга сўзсиз амал қилинмоғи лозим. 
Инсоннинг тош асридан то шу вақтга қадар табиатга бўлган 
таъсири аста секин ортиб борган. Табиат ва унинг бойликлари 
инсон учун ниҳоятда ҳилма хил: иқтисодий, соғломлаштирувчи, 
тарбиявий эстетик ва илмий аҳамиятга эга. 
1. Иқтисодий жиҳати. 
Табиат ва табиий ресурслар 
жамиятнинг моддий фаровонлик манбаи сифатида ўтмишда ҳам, 
ҳозир ҳам асосий масала бўлиб ҳисобланади. Чунки инсон ўзи 
учун зарур бўлган моддий бойликларни ҳаммасини табиатдан 
олади. Натижада табиий ресурсларга (фойдали қазилмалар, 
унумдор тупроқ, чучук сув, ўсимлик ва ҳайвонот дунѐси 
ресурслари) бўлган эҳтиѐж тобора ўсиб бораѐтганлиги туфайли 
табиатни муҳофаза қилишнинг иқтисодий аспекти жуда катта 

---

280 
аҳамиятга эга бўлиб қолди. Чунки табиий ресурсларнинг ҳолати 
ѐмонлашса (ҳаво, сув, тупроқ ифлосланса, ўсимлик ва ҳайвонот 
турлари 
камайса, 
қазилма 
бойликлардан 
самарасиз 
фойдаланилса) жамият учун жуда катта иқтисодий зарар этади. 
2. Соғломлаштириш-гигиеник жиҳати
. Сўнги йилларда 
табиатни саноат, транспорт, маиший комуннал, қишлоқ хўжалик 
чиқиндилари ва бошқалар билан ифлосланиши туфайли вужудга 
келди. 
Чунки 
табиат 
қанча 
ифлосланса 
кишиларнинг 
саломатлигига шунча салбий таъсир этади. Ҳаво мусаффо, сув ва 
замин тоза бўлса, ўрмонлар майсазор ўтлоқлар, боғлар кўп бўлса, 
ажойиб жилға ва сойлар, хушманзара ерлар сероб бўлса, кишилар 
саломатлиги учун шунчалик яхши шароит яратилади.