Р 38 р 38 О. Д. Раҳимов, И. Х. Сиддиқов, М. О. Муродов. Ҳаёт фа

 
3.4. ЁНҒИН ХАВФСИЗЛИГИ 
Таянч иборалар: 
ѐниш жараѐни, ѐнғин, ѐнғин хавфлилиги, 
ѐнғин хавфсизлиги, портлаш, ѐнғинга чидамлилик, хавфли зона, 
ҳимоя тизими, категория, ѐнғин муҳофазаси, ўт ўчиргич, 
автомат воситалар, ѐнғин алоқаси, сигнализация, эвакуация. 
 
 
 

---

208 
3.4.1.

Ёнғин хавфсизлиги бўйича умумий маълумотлар
Ёнғин – бу махсус манбадан ташқарида содир бўладиган ва 
катта материал зарар ҳамда талофатлар келтириб чиқарадиган 
назоратсиз ѐниш жараѐнидир. 
Объектнинг ѐнғин хавфлилиги
деганда, объектнинг ѐнғин 
содир бўлиши мумкин бўлган ҳолати ва ѐнғиннинг оқибатлари 
тушунилади. 
Объектнинг ѐнғин хавфсизлиги
деганда, белгиланган 
нормалар ва талаблар асосида объектда ѐнғин содир бўлиш хавфи 
ҳамда унинг хавфли ва зарарли омилларини инсон ҳаѐтига 
таъсири чекланган, объектдаги материаллар тўлиқ ҳимояланган
ҳолати тушунилади. 
Ёнғин вақтида содир бўладиган турли хил хавфли ва зарарли 
омиллар таъсирида материал бойликлар нобуд бўлиши ва
бахтсиз ҳодисалар рўй бериши мумкин. Ёнғиннинг хавфли ва
зарарли омилларига асосан қуйидагиларни киритишимиз 
мумкин: очиқ аланга, атроф-муҳитнинг ва ѐнғинда қолган 
буюмларнинг юқори ҳарорати, ѐниш вақтида ҳосил бўладиган 
турли хил захарли газ ва буғлар, тутунлар, кислороднинг кам 
концентрацияда 
бўлиши, 
қурилиш 
конструкциялари 
ва 
материалларининг қулаб тушаѐтган қисмлари, ѐнғин вақтида 
содир бўладиган портлаш, портлашдаги тўлқин зарбаси, портлаш
таъсирида учиб кетган материаллар ва зарарли моддалар. 
Юқорида келтирилган омилларнинг хавфлилик даражаси 
биринчи навбатда ѐнғиннинг давомийлик вақтига боғлиқ бўлади 
ва у қуйидаги ифода орқали аниқланади: