Qutlimuratov nurbek matkarimovichning mahalliy xomashyolar va chiqindilar asosida yangi ionitlar sintezi

6-tajriba. PVX ni gazlarni tozalashda ishlatiladigan tarkibida Etanolamin saqlagan chiqindini modifikatsiyalash jarayoniga reaksiya davomiyligining bog’liqligi
Ektraksiya qilingan 5 g PVX dan olib 20 ml, 80% li (16-ml tarkibida dietanolamin saqlagan chiqindi hajm bo’yicha) 413K haroratda 30 daqiqadan 360 daqiqagacha har 30 daqiqa oshirib borilish tartibida o’rganildi. Olingan sorbentlar aktiv holatga o’tkazilib, ularning SAS qiymati orqali modifikatsiyalash vaqti eng maqbul sharoit topildi. Bunga ko’ra 300 daqiqa (5 soat) madifikatsiyalash uchun eng maqbul vaqt qilib belgilandi. SAS ni o’lchash uchun sorbent aktiv holatga o’tkazilgan bo’lishi shart. Modifikatsiyalash jarayoni tugagandan keyin olingan sorbent avval suvda yaxshilab suvda yuviladi. Suv tiniq holatga kelgandan keyin dastlab HCl bilan keyin esa NaOH bilan aktivatsiya qilinadi. Neytral holatga keltiriladi va SAS (Statik almashinuv sig’imi) o’rganiladi.
7-tajriba. PVX ni oltingugurt bilan modifikatsiyalash jarayoniga harorat ta’sirini o‘rganish (№ IAP-06546)
Granulalangan PVXni ekstraksiyalash uchun hajmi 250 ml tubi yumaloq kolbaga, 3 g PVXdan olindi. Ustiga 2 ml etil spirt, 18 ml etilatsetat quyib 100⁰C haroratda 2,5 soat vaqt davomida ekstraksiya qilindi. Ekstraksiya qilingan PVXni oltingugurt bilan 2:1 mol nisbatda idishga solindi. Dastlabki olingan reaksiyaning vaqtga bog‘liqligi 5 soat davomida olib borildi. Harorat 110, 120, 130, 140, 150, 160, 170, 180, 190, 200⁰C larda olib borildi. PVXga bog‘lanmagan oltingugurtni benzol bilan 1 soat davomida ekstraksiyalab chiqariladi. Olingan polimerdagi oltingugurtni sulfoguruhga o‘tkazish uchun nitrat kislotaning 10 M li eritmasida oksidlandi. Sintez qilingan sorbent filtrlab olinib neytral sharoitgacha yuviladi va quritiladi. Quritilgan sorbent oldin NaOH ning 0,1 normalli eritmasida keyin esa HCl ning 0,1 normalli eritmasida faollanadi. Olingan kationitlarning NaOH bo‘yicha ctatik almashinish cig‘imi aniqlandi. Bunda 150⁰C (423K) haroratda olib borilgan reaksiyada CAC qiymati yuqori natija ko‘rsatdi CAC = 3,58 mg-ekv/g.