Qosimova R. A. Boltayev Z. B

Tabiatni muhofaza qilish tushunchalari:  
1.  Mavjud  bo’lgan  tozalikni  saqlash.  Buning  uchun  esa,  yashil 
maydonlar, ko’kalamzor, dala-qirlar, daraxtlar, chakalakzorlarning 
o’z holatini saqlash, ya’ni o’z vaqtida sug’orish, ifloslanishga yo’l 
qo’ymaslik,  qurilgan  xas-xashaklarni  yondirmaslik,  havoning 
tozaligini buzmaslik.  
2.  Keng  dalalar,  suvga  yaqin  maydonlar,  o’yin  maydonlari  cheti  va 
odamlar  ko’p  qatnaydigan  joylar,  ko’chatlar,  savdo  markazlari, 
bozor  kabi    gavjum  joylarning  chetiga  qayrag’och,  terak,  chinor, 
archa,  qarag’ay,  dub  kabi  soya  beruvchi  hamda  olma,  o’rin, 
yong’oq, olcha, jiyda, xurma kabi mevali daraxtlarni ko’proq ekish 
yo’li bilan manzarali joylarga aylantirish, toza havo paydo qilishga 
sharoit yaratish.  
3.  O’rmon xo’jaligi, qo’riqxonalar, fermer xo’jaliklarining katta ekin 
maydonlarida olov yoqmaslik, qasddan o’t qo’yishning oldini olish 
lozim.  
4.  O’rmon  xo’jaliklari,  qo’riqxonalar  va  bog’cha  keng  joylarda  oqar 
suv uchun daraxtlar, yashil maydonlar atrofidan yangi ariqlar qazib 
o’tkazish.  
5.  Tog’ sharoitini, xo’jaliklarda pishib yetilgan yong’oq, o’rik, olma, 
do’lana,  jiyda  kabi  daraxtlarning  mevalarini  yig’ish,  terishda 

---

 
168 
shoxlarni  sindirmaslik,  ayniqsa  sayohatlarga  yo’l  qo’ymasligi 
zarur.  
6.  Kuz  va  bahor  paytlari  aholi  istiqomat  qiluvchi  shahar, 
qishloqlarda,  ayniqsa  ularning  atroflarida  foydalanilmayotgan 
bino, qir-adirlarda o’quvchi yoshlarning ishtiroki bilan turli daraxt 
ko’chatlarini  ekish  va  ularni  sug’orib,  parvarishlab  turish.  Bu 
tadbirlarni  dam  olish,  bayram  kunlari  va  ta’til  paytlari  ko’pchilik 
bo’lib amalga oshirish maqsadga muvofiqdir.  
-Shahar va qishloq joylarida, shuningdek ko’p qavatli uy-joylar oldi, 
atrofi, bolalar bog’chalari,  maktablar, turli idoralarning binolari, piyoda 
yugurish  yo’llari  va  xiyobonlarning  chetidan  suv  oqib  o’tishini 
ta’minlash shu bilan sug’orish, turli  gullarni ekish, changlarni bostirish 
uchun  suv  sepish  kabi  ishlarni  yuqori  darajaga  ko’tarish  insonlarning 
toza  havo  bilan  nafas  olishi,  o’tgan,  yurgan  joylaridan  mamnun 
bo’lishiga sabab bo’ladi.