Qoraqalpoq davlat universiteti

KOMPYUTERDAGI HAYOT
Amerikalik Aleksandr Balonkin Nyu-Jersi (AQSH)dagi Texnologiya institutida bir fantastik g‘oya ustida ishlamoqda. «Star» gazetasining ma’lum qilishicha, olim insonning kompyuterdagi abadiy hayotini ta’minlanishini yo‘lga qo‘ymoqchi. Uning fikriga ko‘ra, «abadiy hayot»ga kishi miyasi mundarijasini maxsus mikrodisklarga yozib olish orqali erishiladi. Shundan so‘ng u o‘z hayotini «elektron» ravishda davom ettiradi. «Bunday odam, — dedi Balonkin, — oddiy kishilardan ko‘ra, ancha ustunliklarga ega. Unga na ovqat, na havo va na turar joy kerak bo‘ladi. U xohlasa Arktika yoki Sahroyi Kabirda sayr qilishi, hatto koinotga bemalol chiqishi mumkin».
Bunday inson miyasi radioaktiv batareykalar orqali oziqlanadi, qo‘l-oyoqlari kichik hajmli yadroviy dvigatellar yordamida harakatga keltiriladi. U chiroyli yuz, tanaga ega bo‘lishi mumkin, o‘zini ming xil tusga kiritish imkoniyatiga ega. Ushbu supermen ma’lumot olish uchun rentgen, gamma-nurlanishi, ultratovush va radioto‘lqinlarni qo‘llashi mumkin. Insoniyat tomonidan to‘plangan, istalgan bilimlar uning miyasiga bir onda yoziladi. Xullas, ana shunaqa gaplar, odamlar to‘rtburchak elektron narsa ichida yashashlari mumkin ekan. Lekin, ming qilsa ham, ushbu, Olloh tomoni­dan ato etilgan hayotga nima yetsin?

Bilib oling.Internet nima? Yuqori darajadagi shunday tarmoqlar mavjudki, unga lokal tarmoqdagi kompyuterlar emas, balki global tarmoqdagi kompyuterlar ulanib, Internet deb yuritiladi. Internet so‘zi ikki so‘zdan tarkib topgan, inter – “xalqaro” va net – “tarmoq” ma’nosini anglatadi.

Internetning quyidagi imkoniyatlari mavjud:

• 
  Turli tasnifdagi ma’lumotlarga ega bo‘lish;
  
• 
  Yangiliklar bilan tanishish;
  
• 
  Ilg‘or texnologiyalar bilan tanishish;
  

Matnni qunt bilan o‘qing. Kompyuterda hujjat tayyorlash yuzasidan fikrlaringizni og‘zaki davom ettiring.
O‘tgan asrning 90-yillaridan boshlab kompyuter texnologiyalari hayotimizga jadallik bilan kirib kela boshladi. Hozir barcha sohada kompyuterda ish yuritiladi. Hatto kishilar o‘z shaxsiy, portative (noutbuk) kompyuterlariga ega. Kompyuterning ulkan qudratini anglagan hukumatimiz “Elektron savdolar tashkillash”, “Axborot texnologiyalari uchun dastur va ma’lumotlar himoyasi”, “Axborotlar to‘g‘risi”da kabi qonunlar qabul qildi, Toshkent Axborot texnologiyalari universiteti, viloyatlarda axborot texnologiyalari kollejlari tashkil etildi. Umumta’lim maktablarida bu fanga alohida e’tibor qaratilmoqda. Xo‘sh shunday ekan, bugungi kompyuterda nutq madaniyati va davlat tilida ish yuritish masalasi qanday bo‘ladi? Kompyuterda ishlayotgan barcha kishilarning ham kompyuter nutqiy savodxonligi yoki ish yuritish malakasini yaxshi deb bo‘lmaydi. Buning uchun shu kunda kompyuterda ishlovchi kishilarning nutq madaniyatini shakllantirish, nutqiy savodxonligini oshirish, ularda rasmiy xatlar tuzish, hujjatlar tayyorlash va ular ustida ishlash ko‘nikmasini o‘stirish lozim. Bu ishni amalga oshirish uchun o‘quvchida kompyuter haqida boshlang‘ich ma’lumot bo‘lishi kerak…