Yarim oysimon klapinlar o’pka arteriyasi va aortaga kirishda
joylashadi ular to’liq o’ng yurak qisilishidan keyin orqadan oqadigan qonni
saqlab qoladi.
Yurak va qon tomirlar
Chizma- 5.7 Ikkita qorinchaning ko’ndalang kesimi
Yurakni devori. Yurak devori turli qalinlik va strukturadagi uchta
qatlamlardan tashkil topgan. (chizma 5.7)
Endokard
Miokard
Epikard
Epikart va perikarning ichki tomomoni orasida ingichka siroz bo’shlig’i
yotadi, kam suyuqlik bilan to’lgan bo’ladi. Qaysiki perikard qopchasidagi
yurakning friksion (ishqalanadigan) harakatini ta’minlaydi. Miokard 0.7 sm
qalinlikda o’ng qorinchada joylashgan. Chap qorinchaning devori, chunki
uning yuqori bosimi va ketma-ket ko’tarilgan og’irlik hisobiga o’rtacha 1.4
sm qalinlikda bo’ladi.
Orqa ichki qorincha
tarmog‘i
o'ng qorincha
chap qorincha
chap qorincha devori
endokard
perikard qopchasi
perikard
miokard
perikard
Oldingi ichki qorincha tarmog‘i
Wall of right
ventricle
O‘ng qorinchaning
devori
ventricle
Qorinchalar aro
to‘siq
ventricle
6
Yurakning o’tkazuvchanlik tizimi
Impuls o’tkazilishi va yurak muskily siqilishi bir qancha farqlarni
namoyon qiladi. Sinus tugunidan atrio qorincha tuginiga boradi undan gis
tugini bo’ladi. Gis tugini tolasimon yurak sneltiga harakatni boshlaydi va uni
qorincha miyokardiga o’tkazadi. U yerda u birinchi tugun sohasi bo’ylab
ichki qorincha pardevoriga o’tadi. Shuning uchun purkenji tolalari
tomonidan taqsimlanadi va bu butun qorincha miyokardi orqali yuz beradi.
(5.8 chizma)
Asosiy adabiyotlar ro’yxati
1. Rajamurodov Z.T., Rajabov A.L. ―Odam va hayvonlar fiziologiyasi‖ T.: Tib.
Kitob. 2010 y.
2. Nuriddinov.E.N. ―Odam fiziologiyasi‖ T.: ―A‘loqachi‖ 2005 y.208-224 bet
3. Almatov K.T., Allamuratov.Sh.I. ―Odam va hayvonlar fiziologiyasi‖ T.:
Universitet. 2004 y.
4. Xudoyberdiev.R.E.,I.K.Axmedov. ―Odam anatomiyasi‖ T.: ―Ibn Sino‖ 1993 y.
6
Adolf Faller., Michael Schuenke-The Human Body - “An Introduction to Structure and
Function” ThiemeStuttgart · New Yorkhttp: //www.bestmedbook.com/2004
215
5. Ahmedov.A. ―Odam Anatomiyasi‖ T.: ―Iqtisod moliya‖ 2007 y.
6. R.Boxodirov ―Odam anatomiyasi‖ T.: ―O‗zbekiston‖, 2006 y.
7.
I.K.Axmedov
―Atlas
odam
anatomiyasi‖T.:
―Uzb.
Milliy
ensiklopediyasi‖1998y.
8.
Anatomy of the Human Body.Henry Gray.Nega Assefa Alemaya
University Yosief Tsige Jimma University.In collaboration with the Ethiopia
Public Health Training Initiative, The Carter Center, the Ethiopia Ministry of
Health, and the Ethiopia Ministry of Education 2003. 22-227 bet
9.
Anatomy of the Human Body.Henry Gray.Nega Assefa Alemaya
University Yosief Tsige Jimma University.In collaboration with the Ethiopia
Public Health Training Initiative, The Carter Center, the Ethiopia Ministry of
Health, and the Ethiopia Ministry of Education 2003. 269bet
Elektron ta’lim resurslari
1.
www.tdpu.uz
2.
www.pedagog.uz
3.
www.physiology.ru/handbooks.html
4.
www.curator.ru/e-books/b22.html