Qimmatli qog‘ozlarning moxiyati va tasnifi

Qisqacha xulosalar

Qimmatli qog‘ozlar-bu ularni chiqargan shaxs bilan ularning egasi o‘rtasidagi mulkiy xuquqlarni yoki qarz munosabatlarni tasdiqlovchi, dividend yoki foiz ko‘rinishidagi daromad to‘lashni hamda ushbu hujjatlardan kelib chiqadigan xuquqlarni boshqa shaxslarga berish imkoniyatini nazarda tutuvchi pul xujjalaridir. O‘zbekiston Respublikasi xududida quyidagi qimmatli qog‘ozlar amal qilishi ko‘zda tutilgan: aksiyalar, obligatsiyalar, g‘azna majburiyatlari, veksel, depozit sertifikatlari va qimmatli qog‘ozlarning hosilalari.

Qimmatli qog‘ozlar uz moxiyatiga asosan ulushli qimmatli qog‘ozlar, qarz majburiyatli qimmatli qog‘ozlar va qimmatli qog‘ozlarning hosilalariga ajratiladi.
Qimmatli qog‘ozlarning muomalaga chiqirishdan asosiy maqsad bo‘lib mamlakat axolisi, xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar va davlatning vaqtincha bo‘sh pul mablag‘larini jalb qilish va yig‘ilgan kapitaldan foydalanish hisoblanadi.

Tayanch so‘zlar

Qimmatli qog‘ozlar, likvidlik, foydalilik, ishonchlilik darajasi, kapitalni oshirish manbai, risk, aksiya, oddiy aksiya, imtiyozli aksiya, obligatsiya, markaziy xukumat obligatsiyalari, mahalliy xukumat obligatsiyalari, korxona obligatsiyalari, depozit sertifikatlari, depozit jamg‘arma sertifikatlari, g‘azna majburiyatlari, veksel, oddiy veksel, o‘tkazma veksel, tratta, trassant, remitent, trassat, aksept, diskont, tijorat vekseli, moliyaviy veksel, fiktiv veksel, bank vekseli.

Nazorat uchun savollar

1. 
   Qimmatli qog‘ozlarning qanday turlari mavjud?
   
2. 
   Qimmatli qog‘ozlarning qanday xususiyatlari mavjud?
   
3. 
   Ulushli va qarz qimmatli qog‘ozlarning farqi nimadan iborat?
   
4. 
   Imtiyozli aksiyaning qanday xususiyatlari mavjud?
   
5. 
   Oddiy aksiyaning qanday xususiyatlari mavjud?
   
6. 
   Oddiy vekselning qanday xususiyatlari mavjud?
   
7. 
   O‘tkazma vekselning oddiy vekseldan qanday farqlari mavjud?
   
8. 
   Depozit sertifikatlarining moxiyati nima?
   
9. 
   Depozit jamg‘arma sertifikatlarning moxiyati nima?
   
10. 
    G‘azna majburiyatlarining moxiyati nima?