Mavzu: moliya va investetsion portfelni shakllantirish

MAVZU: MOLIYA VA INVESTETSION PORTFELNI SHAKLLANTIRISH

Raja:

1. Investitsion loyihalar portfelining mazmuni va mohiyati

2. Investitsiyada riskini o‘lchash va qarorlarni qabul qilish

«Investitsiya» keng qamrovli tushuncha. «Investitsiya – bu imkoniyat darajasida istiqbolda ko‘p va samarali iste’mol qilish maqsadida ertangi kun uchun asrab qo‘yiladigan mablag‘dir». «Investitsiya – bu kapitalni samarali joylashtirish usullaridan biri bo‘lib, u kapital qiymatini inflyatsiya darajasidan asrash yoki kapitalni o‘sishini va daromadning oshirishga qaratilgan jarayondir»

«Investitsiya» keng qamrovli tushuncha. «Investitsiya – bu imkoniyat darajasida istiqbolda ko‘p va samarali iste’mol qilish maqsadida ertangi kun uchun asrab qo‘yiladigan mablag‘dir». «Investitsiya – bu kapitalni samarali joylashtirish usullaridan biri bo‘lib, u kapital qiymatini inflyatsiya darajasidan asrash yoki kapitalni o‘sishini va daromadning oshirishga qaratilgan jarayondir»

“Investitsiya – Investorlar ixtiyoridagi kapital qo‘yilmalarni qurilishga, ishlab chiqarish qurollari yoki qimmatli qog‘ozlar: aksiya, obligatsiya va hakozalarni xarid qilishga yo‘naltiradi.

Investitsiya resurslari iqtisodiy tuzilishiga qarab, shartli uchta turga ajratiladi:

Investitsiya resurslari iqtisodiy tuzilishiga qarab, shartli uchta turga ajratiladi:

• to‘g‘ri (real) - kapitalni shakllantiruvchi investitsiya;

• portfel (moliyaviy) - investitsiya;

• intellektual (aqliy) - nomoddiy investitsiyalar.

To‘g‘ri (real) investitsiyalar - muayyan xo‘jalik sub’ektini boshqarishga, ishtirok etish huquqini olish va foyda chiqarish maqsadida ustav kapitaliga mablag‘ kiritishdir.

Portfel (moliyaviy) investitsiyalar – pul resurslari, qimmatli qog‘ozlar va boshqa aktivlarni fond bozorida sotish, xarid qilish va qayta sotish operatsiyalari hisobiga vujudga keladi.

Portfel (moliyaviy) investitsiyalar – pul resurslari, qimmatli qog‘ozlar va boshqa aktivlarni fond bozorida sotish, xarid qilish va qayta sotish operatsiyalari hisobiga vujudga keladi.

Investorlar boshqa firmalarning oddiy aksiyalari va boshqa qimmatli qog‘ozlari hamda qarz huquqlarini xarid qilib olish orqali ularning boshqaruv tizimida bevosita va bilvosita qatnashishi mumkin.

Portfel (moliyaviy) investitsiyalarda

Mulkiy huquqlar - Iqtisodiy o‘zaro munosabatlar sub’ektlari mol-mulkka, tovar-moddiy boyliklarga, pul mablag‘lariga da’vogarlik qilish mumkin bo‘lgan huquqlardir.

Intellektual (aqliy) nomoddiy investitsiyalar - tarkibiga patentlar, litsenziyalar, Nou-Xau, kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash, tajribakonstruktorlik hamda ilmiy tadqiqot izlanishlari xarajatlari kiradi.

Intellektual (aqliy) nomoddiy investitsiyalar - tarkibiga patentlar, litsenziyalar, Nou-Xau, kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash, tajribakonstruktorlik hamda ilmiy tadqiqot izlanishlari xarajatlari kiradi.

Aqlli (Smart) investitsiya qarorlari aqlli moliyalashtirish qarorlariga nisbatan ko‘proq pul keltiradi

Aqlli investitsiya xarajatiga nisbatan yuqori foyda keltiradi: ular musbat NPVga ega bo‘lishadilar

Loyihalar ba’zida pul oqimlarini prognozlashtirishda qo‘yilgan xatolar tufayli ijobiy NPV ga ega bo‘lib ko‘rinishadi.

Investitsiya teoriyasiga ham ko‘ra kompaniyalar bir necha tanlovlarga ega bo‘ladi. Har xil investitsiyalar har xil foyda va risk qiymatiga ega bo‘ladi. Qolayversa, Qanchalik katta foyda tahmini bo‘lsa, shunchalik kata risk ham bo‘ladi. Tashkilotlar barcha investitsiyalar risk-foyda kombinatsiyalari tizimida qaror qilish holatida bo‘ladi: qaysiki kutilgan qaytim foydaning darajasini ko‘taradi, kutilmagan risk esa tushurib yuboradi. SHuningdek, tashkilotlar turli xil risk-qaytim kombinatsiyalaridan foydaning har xil darajalarini qabul qiladi. Mavjud bo‘lgan risk-qaytim kombinatsiyalaridan qabul qilingan foyda, foyda funksiyasi orqali ifodalanadi. Osonroq aytaydigan bo‘lsak, foydalilik funksiyasi tashkilotlarga qabul qilinaydigan risk va tahmin qilingan foydani orasidagi maqbul echimni topishga ko‘maklashadi.

Tikilgan investitsiyani individual risklarga ko‘ra maksimallashtirish investitsiya teoriyasining maqsadi hisoblanadi. Tarihiy ma’lumotlar va foyda to‘g‘risidagi investorlar tahminlarini ishlatgan holda, investitsiya tanlash “kutilgan investitsiya foydasi” va “qabul qilinaydigan investitsiya riski”ni son ko‘rinishida aniqlash uchun modellash tehnikalaridan foydalanadi va optimal investitsiyani tanlash imkonini taqdim etadi. Ushbu teoriya investitsiya menejerlariga investitsiya riski va tahmin qilingan foydani son ko‘rinishida aniqlashga imkon beradi, sub’ektiv bo‘lgan investitsiya menejmentiga obektiv tarkib qo‘shgan holda. YA’nada muhimrog‘i esa, oldingi vaqtlarda investitsiya menejmenti e’tiborini mulklarning alohida riskiga qaratgan bo‘lsa, investitsiya teoriyasi e’tiborini butunlay investitsiyani o‘ziga qaratadi.

Tikilgan investitsiyani individual risklarga ko‘ra maksimallashtirish investitsiya teoriyasining maqsadi hisoblanadi. Tarihiy ma’lumotlar va foyda to‘g‘risidagi investorlar tahminlarini ishlatgan holda, investitsiya tanlash “kutilgan investitsiya foydasi” va “qabul qilinaydigan investitsiya riski”ni son ko‘rinishida aniqlash uchun modellash tehnikalaridan foydalanadi va optimal investitsiyani tanlash imkonini taqdim etadi. Ushbu teoriya investitsiya menejerlariga investitsiya riski va tahmin qilingan foydani son ko‘rinishida aniqlashga imkon beradi, sub’ektiv bo‘lgan investitsiya menejmentiga obektiv tarkib qo‘shgan holda. YA’nada muhimrog‘i esa, oldingi vaqtlarda investitsiya menejmenti e’tiborini mulklarning alohida riskiga qaratgan bo‘lsa, investitsiya teoriyasi e’tiborini butunlay investitsiyani o‘ziga qaratadi.