Qimmatli qog‘ozlarning moxiyati va tasnifi

Aksiya turlarining tasnifi⁵

Акциянинг турлари

Оддий эгаси ёзилган
акция

Имтиёзли эгаси ёзилган акциялар

Оддий та=дим этувчига акция

Имтиёзли та=дим этувчига акция

Oddiy aksiyalar o‘z egasiga aksiyadorlarning umumiy majlisida masalalarni xal qilishda ovoz berish xuquqini va belgilangan tartibda (jamiyat sof foyda olgan yillik hisobot umumiy yig‘ilishiida dividend berish bo‘yicha qaror qabul qilsa) dividend olish xuquqini beradi.

Imtiyozli aksiyalar – o‘z egalariga aksiyadorlik jamiyatining moliyaviy xolatidan qat’iy – nazar birinchi navbatda dividend olish, jamiyat tugatilayotganda o‘z ulushiga mutanosib mablag‘ olish xuquqini beradi, lekin ovoz berish xuquqini bermaydi.
O‘zbekiston Respublikasi xududida muomalaga chiqarilgan aksiyalar ularning emitentlariga asosan quyidagi turlarga ajratiladi:

1. 
   Ochiq turdagi aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyalari;
   
2. 
   Yopiq turdagi aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyalari.
   

Amaldagi qonunchilikka asosan har bir aksiya quyidagi rekvizitlarga ega bo‘lishi lozim:

• 
  aksiyadorlik jamiyatining to‘liq nomi va yuridik manzili;
  
• 
  aksiya deb nomlangan qimmatli qog‘oz nomi;
  
• 
  aksiyaning muomalaga chiqarilgan muddati, seriyasi, tartib raqami;
  
• 
  aksiyaning nominal qiymati;
  
• 
  aksiya egasining nomi (nomi yozilgan aksiyalar uchun);
  
• 
  aksiyalar chiqarilishi davridan aksiyadorlik jamiyati nizom jamg‘armasining xajmi;
  
• 
  dividendlarni to‘lash muddati;
  
• 
  muomalaga chiqarilgan aksiyalar miqdori;
  
• 
  aksiyadorlik jamiyati boshqaruv raisi va bosh buxgal-
  
• 
  terning imzolari;
  
• 
  ro‘yxatga oluvchi davlat organi tomonidan berilgan aksiyalarning kodi va sanasi aks ettirilgan bo‘lishi shart.
  

Aksiya rekvizitlari aksiyalarning yaxlitligini solishtirish, muomalaga chiqargan emitent va uni egasining emissiyada belgilangan shartlarini aniqlash uchun xizmat qiladi.

2.