Qarshi davlat universiteti iqtisodiyot kafedrasi davlat boshqaruvida inson resurslari

Oʻzbekistondagi bonus turlari. Davlat boshqaruviga yoʻnaltirilgan tashkilot xodimlari olishi mumkin boʻlgan bonuslar ragʻbatlantirish va mukofotlashga boʻlinadi.
Ragʻbatlantiruvchi mukofotlar davlat boshqaruvida qabul qilingan ish haqi tizimi tomonidan ta’minlanadi. Shu bilan birga, ragʻbatlantiruvchi bonuslar mehnatga haq toʻlash tizimidan tashqarida ajralib turadigan davlat boshqaruvi xodimlari uchun mukofot sifatida toʻlanadi. Binobarin, ish haqi, mukofotlar, nafaqalar va boshqa toʻlovlar bilan bogʻliq boʻlmagan barcha turdagi ragʻbatlantirishlar jamoa shartnomasi yoki boshqa mahalliy hujjatlar bilan tartibga solinadi. Bonuslarni toʻlash koʻrsatkichlari va shartlari korxonadagi bonus tizimidagi eng asosiy elementlardir. Davlat xizmatchilariga bonuslarni toʻlash koʻrsatkichlari soni har xil boʻlishi mumkin. Asosiy narsa korxonaning oʻzi, har bir alohida boʻlinma, boʻlim yoki davlat xizmatchilari guruhi faoliyatining oʻziga xos xususiyatlarini hisobga olish kerak.
Quyida davlat boshqaruvida davlat xizmatchisining toifasiga qarab keng tarqalgan koʻrsatkichlar keltirilgan:

• 
  menejer – butun korxona faoliyati natijalari uchun;
  
• 
  AUP – boshqaruv apparati har bir alohida boʻlinmasi faoliyatini hisobga olgan holda korxona faoliyati natijalari uchun;
  
• 
  ayrim boʻlimlar yoki ustaxonalar davlat xizmatchilari – boʻlimlarning ish natijalari uchun (umuman butun korxona koʻrsatkichlaridan qat’iy nazar), davlat xizmatchisi ishining individual koʻrsatkichlarini hisobga olgan holda.
  

Bonus shartlari nazorat funksiyasini bajaradi va shuning uchun bonus toʻlanadigan koʻrsatkichlar davlat xizmatchisining oʻz faoliyatidan ajralmasligi uchun zarurdir. Agar davlat xizmatchisi bonuslar shartlarini bajarmagan yoki qisman bajargan boʻlsa, u holda u kamroq miqdorda bonus oladi yoki umuman olmaydi. Masalan, quyidagi hollarda mukofot kamayishi mumkin:

• 
  vazifalarni sifatli bajarmaslik;
  
• 
  topshiriqni topshirish muddatlarini buzish;
  
• 
  nosoz mahsulotlarni ishlab chiqarish;
  
• 
  mehnat intizomini buzish va boshqalar.
  

Soliq bonuslarini ushlab qolish, bonuslar, kasbiy va murabbiylik nafaqalari, staj stavkalari, oylik va bir martalik bonuslar ish haqi singari soliqqa tortiladi.