|
8.5-rasm. Davlat tashkiloti xodimlari kar’yerasini rivojlantirish bosqichlari
Davlat sektorida kadrlar zahirasi – u yoki bu darajadagi lavozim talablariga javob beradigan, tanlangan va tizimli maqsadli malaka oshirish kurslaridan oʻtgan xodimlar guruhi. Koʻpgina davlat tashkilotlarida zamonaviy texnologiyalarni oʻzlashtirish va ularni amaliyotda qoʻllash qiyin boʻlganidek, kadrlar zahirasi bilan ishlash ham juda murakkab.
Yuqorida aytib oʻtilganlarni sarhisob qilsak, hozirgi globallashuv va tezkor axborot almashinuvi zamonaviy bosqichining asosiy natijalaridan biri insonni ishlab chiqarishning asosiy harakatlantiruvchi kuchiga aylantirish hisoblanadi. Shunga koʻra bugungi kunda davlat sektori uchun uning davlat xizmatchilari asosiy boylikdir. Insonlarsiz, inson resurslarisiz hech qanday davlat sektori boʻlmaydi. Davlat sektori a’zolari tashkilotlarda ishlash bilan bir davrda korxonalar mahsulotini, davlat sektori madaniyatini va uning ichki muhitini yaratadilar.
Davlat sektorida inson resurslari shakllanadi va boyiydi. Davlat sektorini boshqarishda davlat xizmatchilarining ushbu maxsus holati tufayli ular birinchi darajali masala hisoblanadi. Menejment davlat sektorida kadrlarni shakllantiradi, odamlar oʻrtasidagi munosabatlar tizimini oʻrnatadi, ularni yagona maqsad yoʻlida faoliyat olib borishning ijodiy jarayoniga yoʻnaltiradi, davlat xizmatchilarini oʻqitish, ish joyida koʻtarilishiga va kar’yerasini rivojlanishiga hissa qoʻshadi.
Davlat sektori yuridik shaxs boʻlib, oʻz balansiga, bank hisob raqamiga, oʻz nomi bilan tasdiqlangan muhrga ega. U boshqaruv jarayon-larini amalga oshirishda, davlat xizmatchilarini tanlash va joylashtirishda, qonun hujjatlarida belgilangan doirada moliyaviy-iqtisodiy va boshqa faoliyatlarda mustaqil hisoblanadi. Davlat sektorining asosiy maqsadlaridan biri, qonun bilan taqiqlanmagan faoliyatdan foyda olishdir. Asosiy maqsad, davlat tashkilotining texnik-iqtisodiy koʻrsatkichlari dinamikasi boshqaruvini rivojlanishidagi quyidagi asosiy tendensiyalarni ajratib koʻrsatishga imkon beradi, ya’ni davlat tashkiloti rahbarining oʻziga boʻysunadigan davlat xizmatchilari ustidan yakka rahbarlikni amalga oshirishi, kollegial boshqaruvni joriy etishi bilan tavsiflanadi. Koʻp hollarda, davlat tashkiloti xizmatchilari faqat bitta rahbarga boʻysunsa, mehnat samaradorligi yuqori boʻladi. Menejment tizimida hisobdorlik va javobgarlik iyerarxiyasi yaratilgan boʻlib, u tashkiliy munosabatlarning yagona turi hisoblanadi.
Kasbiy tayyorgarlik davlat xizmatchilarini an’anaviy ravishda ma’lum bir lavozim bilan bogʻliq boʻlgan turli xil ishlab chiqarish funksiyalarini bajarishga tayyorlaydi. Kasbiy hayoti davomida, inson – yuqori malakali kadr, qoida tariqasida, bitta emas, balki bir nechta lavozimlarni egallaydi. Ba’zi insonlar uchun martaba batafsil uzoq muddatli rejani amalga oshirish natijasi boʻlib, umr davomida muvaffaqiyat kalitidir. Ayrim insonlar uchun esa, bu muvaffaqiyatsizliklar garovi, baxtsiz hodisalar toʻplami. Shubhasiz, muvaffaqiyatli martaba oʻsishi uchun davlat xizmatchilarining istaklari yetarli emas, hatto ular yaxshi ishlab chiqilgan reja shaklida boʻlsa ham. Kar’yerani rivojlantirish uchun xodimda kasbiy mahorat, bilim, tajriba, qat’iyat va mehnatsevarlik qobiliyatlari majmuasi boʻlishi kerak.
Inson resusrlarini boshqarish mutaxassislari, shaxsning martaba bilan bogʻliqligi muammosini koʻrib chiqib, kar’yera qanday rivojlanmasin, uning rivojlanishini hal qiluvchi omil uning tashqi tomondan ob’yektiv bahosi emas, balki bu martabaga erishgan shaxsning sub’yektiv bahosi ekanligini ta’kidlaydi. Ishga qabul qilish – bu shaxsning rasmiy yoki kasbiy oʻsishi bilan bogʻliq boʻlgan ish sohasidagi ongli pozitsiyasi va xulqatvorining natijasidir. Ishga qabul qilishning ikki turi mavjud: professional va ichki. Davlat sektori ichidagi martaba davlat xizmatchilarining kasbiy faoliyati davomida rivojlanishning barcha bosqichlaridan oʻtishini anglatadi: oʻqitish, ish bilan ta’minlash, kasbiy oʻsish, individual kasbiy qobiliyatlarni qoʻllab-quvvatlash, rivojlantirish va nafaqaga chiqish. Xodim ushbu bosqichlardan davlat sektori tashkiloti doirasida oʻtadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
