MS Word da elektron jadvallar yaratish va taxrirlash.
Word da jadvallar bilan ishlash elektron jadvallar sistemasida ishlash kabi bo’ladi, jadval asosan qator va ustunlarning kesishmasidan hosil bo’lgan kataklardan tashkil topgan, ya’ni
-
F.I.Sh.
|
To’g’ilgan yili
|
Manzili
|
Muradullayev Ixtiyor
|
1994
|
Qarshi
|
Abdullayev G’nisher
|
1994
|
Qarshi
|
Abdullayev Bunyod
|
2000
|
Qarshi
|
Katakchalarga formulalar, sonlar matnlar kiritish mumkin. Agar katakcha kengligi o’zgartirilsa katakchadagi matn sig’imi ham o’zgaradi. Jadvalni xujjatning ixtiyoriy qismida yaratish mumkin.
Jadvalni yaratish uchun «Таблица» menyusidan «Вставить» → « Таблица» buyrug’i tanlanadi yoki instrumentlar sohasidagи «Вставить таблицу» tugmachasidan foydalaniladi.
Ba’zi hollarda sichqoncha yordamida ham jadvallar yaratishga to’g’ri keladi. Buning uchun «Таблица» menyusidagi «Нарисовать таблицу» tugmachasi bosiladi. Natijada
«Таблицы и границы» instrumentlar guruhi ochiladi. Undan «Создать таблицу» tugmachasi tanlanib, hosil bo’lgan qalamda jadval to’zish mumkin. Masalan,
Word matn muharririda ishlash jarayonida foydalanuvchi uchun oson va qulay bo’lgan ushbu holatdan
ko’proq foydalanadi. Chunki bu holatda jadval yaratishda jadvalning qatorlarini va ustunlarini foydalanuvchining o’zi kiritishi mumkin (19-rasm).
19-rasm
Ustunlar va katorlar soni oldindan malum bo’lsa, jadval yaratishda ularning sonini kiritish mumkin. Aks holda sharoitga ko’ra foydalanuvchi ularning sonini va ulchamlarini to’liq o’zgartira oladi.
Instrumentlar sohasidagi «Добавить таблицу» tugmachasi tanlansa, elektron jadval maketi hosil bo’ladi. Sichqoncha ko’rsatkichi bosilgan holda jadval ustunlari va qatorlar sonining elementar katakchasi tanlanadi va katakchalarni boshqarish bilan turli matnlar, formulalar, sonlar va kalendar kattaliklari hamda funktsiyalar ishtirokidagi arifmetik ifodalar kiritililishi mumkin.
Instrumentlar panelidagi jadval va chegara tugmachalari jadvallarni o’zgartirishda va yaratishda qulay vosita hisoblanadi. Bu instrumentlar yordamida jadval chegaralarini oson formatlash mumkin. Instrumentlar panelida ustun va katordagi malumotlarni usuvchi yoki kamayuvchi tartibda saralash mumkin.
Yaratilgan jadvalga ixtiyoriy ma’lumotlar kiritishda har bir katakchaga ma’lumotni kiritish talab qilinadi. Navbatdagi katakchaga o’tish uchun «Tab» tugmachasi bosiladi, oldingi kataklarga o’tish uchun esa Shift+Tab tugmachalari bosiladi. Sichqoncha yordamida zaruriy katakchaga uning ko’rsatkichi keltiriladi va chap tugmacha bosiladi. Shuningdek, Alt+Home klavishlari orqali katakchaning boshlanish qismiga o’tiladi, Alt+End klavishlari orqali esa jadvalning oxirgi katakchasiga o’tiladi.
Jadvalga ma’lumotlar kiritilib bo’lgandan so’ng, jadvalni nomlash mumkin.
Jadvalga nom berish uchun:
1.To’liq jadval blokka olinadi. Buning uchun «Таблица» menyusidan «Выделить» → «Таблица» buyrug’i tanlanadi.
2. Jadval belgilangandan keyin, sichqoncha orqali konteks menyu ochiladi va undan «Название» buyrug’i tanlanadi.
20-rasm
nomlash munozara oynagi hosil bo’ladi va jadval nomi kiritiladi (20-rasm).
4. OK tugmachasi bosiladi.
Ba’zi hollarda jadvaldagi ma’lumotlarni tahrirlash zaruriyati tug’iladi. Tahrirlashda katakchalarni, ustunlarni, qatorlarni klaviatura yordamida, sichqoncha yordamida va menyular yordamida bajarish mumkin.
Menyu yordamida tahrirlash jarayoni quyidagicha amalga oshiriladi:
Jadvalni blokka olib «Таблица» menyusidan «Выделить →строка, столбец, таблица, ячейка » buyruklaridan biri tanlanish bilan bajariladi.
Sichqoncha yordamida jadvalning elementlarini blokka olish quyidagicha amalga oshiriladi:
Katakchani blokka olish uchun katakcha sohasiga sichqoncha ko’rsatkichi keltiriladi va chap tugmachasi bosiladi;
Katakchalar guruhini blokka olish uchun birinchi katakcha tanlanadi, chap tomonga bosilgan holda oxirgi katakchaga sudrab kelinadi, yoki Shift tugmacha bosilgan holda oxirgi katakchaga keltirilib, chap tugmacha bosiladi;
Qatorni blokka olish uchun jadvalning chap tomonidagi sohaga sichqoncha keltirilib, chap tugmacha bosiladi. Bir nechta qatorlarni blokka olish uchun, chap tugmacha bosilgan holda yuqoriga yoki quyiga harakatga keltiriladi;
Ustunni blokka olish uchun kursor ustunning yuqori qismiga keltiriladi. Sichqoncha ko’rsatkichi quyiga yunalgan quyuq strelka shaklga keladi, chap tugmacha bosilsa, ustun blokka olinadi. O’ng yoki chapga harakatga keltirish bilan ustunlar guruhini blokka olish mumkin.
Hosil qilingan blokdagi ma’lumotlarning nusxasini ko’chirish yoki olib o’tish Windows sistemasidagi buyruqlar bilan bir xil.
Qatorlarning balandligini o’zgartirish uchun xujjatning chap chetki qismiga, lineyka qismiga keltirilib chap tugmacha bosilgan holda yuqoriga yoki quyiga harakatga keltiriladi.
Ustunlarning kengligini o’zgartirish uchun sichqoncha ko’rsatkichi gorizantal lineyka qismiga keltiriladi. Kerakli ustun chegarasida chap tugmacha bosilgan holda o’ng yoki chapga harakatga keltiriladi.
«Таблица» menyusidan «Высота и ширина ячейки» buyrug’i bilan blokdagi katakchalarninig kengligi va balandligi klaviatura yordamida kiritiladi.
Jadvalni boshqarishda katakchalarni, ustunlarni, qatorlarni qo’yish yoki uchirish mumkin. Buning uchun «Таблица» menyusidan kerakli buyruqlar tanlanadi.
Jadvalda mavjud bo’lgan katakchani o’chirish uchun dastlab blokka olinadi, so’ng «Таблица» menyusidan «Удалить яйчеки» buyrug’i tanlanadi. Ekranda munozara oynagi hosil bo’ladi va kerakli bandlari tanlanadi (21-rasm).
21-rasm
Qator va ustunlarni qo’shish va o’chirish menyu buyruqlari yordamida oson bajariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |