Qaraqalpaqlar patsha Rossiyasi Xiywa xanlig’in jawlap alg’ang’a shekemgi da’wirde XVIII a’sirde qaraqalpaqlardin’ Xiywa menen qatnasiqlari

uruwlarinan ibarat bolip, o‘zlerinin etnikaliq kelip shig’iwi jaginan Xorezmnin’ qublasindag’i o’zbeklerden ayırmashilig’i kop bolǵan. Sonliqtan olar qaraqalpaqlar menen tig’iz baylanista bolip, Xiywa xanlig’ina qarsi hәreket jasap turǵan. 1714-jili aralli o’zbekler Xiywa xani Yadgar xang’a qarsi koterilis jasap, Sirdar'ya boyindag’i qaraqalpaqlardin xani Eshim-Muxammedti xanimiz dep moyinlaydi. Sonnan son Yadgar xan arallilarg’a eki mәrtebe topilis jasaydi, birak olardı bag'indira almaydi

• uruwlarinan ibarat bolip, o‘zlerinin etnikaliq kelip shig’iwi jaginan Xorezmnin’ qublasindag’i o’zbeklerden ayırmashilig’i kop bolǵan. Sonliqtan olar qaraqalpaqlar menen tig’iz baylanista bolip, Xiywa xanlig’ina qarsi hәreket jasap turǵan. 1714-jili aralli o’zbekler Xiywa xani Yadgar xang’a qarsi koterilis jasap, Sirdar'ya boyindag’i qaraqalpaqlardin xani Eshim-Muxammedti xanimiz dep moyinlaydi. Sonnan son Yadgar xan arallilarg’a eki mәrtebe topilis jasaydi, birak olardı bag'indira almaydi

Xiywa xanlari aralli өzbeklerdin’ awqamlasi bolǵan qaraqalpaqlardi bag'indirmay turip qarsilaslarinin’ uyası bolg’an Qon’iratti bag'indiriwdin’ qiyin ekenligin tusinedi.

XVIII әsirde Әmindәr'yanin’ quyar jerinen Sirdar'yanin’ quyar jerine deyingi araliqtagi ellerdi «Qaraqalpaq eli» dep ataytug’in edi. Bul eldi tez waqit ishinde bag'indiriw Xiywa xanlari ushin ansat bolmadi. Yadgar xannan keyin Xiywag’a xan bolg’an Sherg'azi 1715-jildin’ qisinda qaraqalpaqlardi bag'indiriw ushin birinshi mәrtebe atlanis jasaydi. Biraq qaraqalpaq elin ol bag'indira almaydi.

• Bir neshe jillar өtkennen son (1728-jili) qaraqalpaqlar aralli o’zbekler menen birigip, xiywalilarga qatti soqqi beredi. Birak keyin qaraqalpaq xam o’zbeklerdin’ xani Sháxtemir xәm Qon’irattin’ hәkimi Sherdali o’lgennen son’, Әmiwdәr'yanin’ to’mengi jaginda jasawshi xaliqlar Xiywa hukimetin, yag’niy Elbars xannin’ (1728-1740 ) hukimetin moyinlaydi. Usinin’ menen Xiywa hukimetinin’ qaraqalpaqlar xam o’zbeklerdi bag’indiriwdag'i birinshi dәwiri tamamlanadi.