Qaraqalpaqlar patsha Rossiyasi Xiywa xanlig’in jawlap alg’ang’a shekemgi da’wirde XVIII a’sirde qaraqalpaqlardin’ Xiywa menen qatnasiqlari

Qaraqalpaqstanda tog’aylik ko’p bolg’an. 1863-jili Qaraqalpaqstanda bolg’an Vengriya alimi G.Vamberi qaraqalpaqlardin jaylagan jerleri pishiq murni batpaytugin dut togayliklardan ibarat. Qipshaktan baslap Qon’irattin’ arjag'ina deyin Әmiwdәryanin’ eki boyinda qalin, adamnin’ izi tuspegen shemirsheklik jaylasqan. Geypara adamlar meni ol tog’ayliqlardin yeni 8-10 saatlik jol dep isendirdi. Onda jabayi haywanlar ju’dә ko’p. Hәtte qaplan, jolbaris, arislanlar da ushirasadi, dep jazgan.

• Qaraqalpaqstanda tog’aylik ko’p bolg’an. 1863-jili Qaraqalpaqstanda bolg’an Vengriya alimi G.Vamberi qaraqalpaqlardin jaylagan jerleri pishiq murni batpaytugin dut togayliklardan ibarat. Qipshaktan baslap Qon’irattin’ arjag'ina deyin Әmiwdәryanin’ eki boyinda qalin, adamnin’ izi tuspegen shemirsheklik jaylasqan. Geypara adamlar meni ol tog’ayliqlardin yeni 8-10 saatlik jol dep isendirdi. Onda jabayi haywanlar ju’dә ko’p. Hәtte qaplan, jolbaris, arislanlar da ushirasadi, dep jazgan.
• Qaraqalpaqlardin’ xojalig’inin’ tiykarg'i tu’rinin’ biri bolǵan mal sharwashilig'i diyqanshiliq penen tig’iz baylanisli bolg’an. Olar ko’birek qara mal saqlagan. Sonın’ menen qatar jilqi, qoy, eshki, tu’ye de o’sirgen.
• Balıqshiliq kasibi de ken’ rawajlang'an. Aral tenizi, Әmiwdәrya. Quwanishjarma, Da’wqara, Qarateren’ ko’lleri oraylik balıq awlaytugin’ kәnler bolip esaplang'an. Qon’iratli, Shimbayli balıqshilar qaqpash islep sirtqa shig’arip satkan.

Xaliq anshiliq penen de shuǵillanip, oni turmistin qosimsha deregi retinde paydalang'an. Qaraqalpaqlarda o’nermentshilik te ken rawajlang'an. Xәr bir awilda temirshi (shoyinshi), ag’ash ustaları (arbashi, uyshi), etikshi, zerger, kiyim tigiwshi (ton’shi), shegirmeshi-malaqayshi, qumbizshi xәm tagi de basqa o’nermentshileri bolǵan. Qlar xaliq xojalinina xәm turmisqa kerek әsbap-u’skenelerdi islep shig’arip turg'an. Tiykarg'i kөlik waziypasin kirda arba (at arba), at xa’m

• Xaliq anshiliq penen de shuǵillanip, oni turmistin qosimsha deregi retinde paydalang'an. Qaraqalpaqlarda o’nermentshilik te ken rawajlang'an. Xәr bir awilda temirshi (shoyinshi), ag’ash ustaları (arbashi, uyshi), etikshi, zerger, kiyim tigiwshi (ton’shi), shegirmeshi-malaqayshi, qumbizshi xәm tagi de basqa o’nermentshileri bolǵan. Qlar xaliq xojalinina xәm turmisqa kerek әsbap-u’skenelerdi islep shig’arip turg'an. Tiykarg'i kөlik waziypasin kirda arba (at arba), at xa’m

tu’ye, eshek, suwda keme atkargan.

XIX әsirle Xiywa xanlig’inda qaraqalpaqlar sauda menen de shugillanadi. Olar qalalarg'a barip g'alle, mal, balıq satiwshiliq penen birge өzleri de Xiywadan xәm Buxaradan kerekli zatlarin satip alip turg'an. Olardin’ qalalari Qon’irat, Xojeli, Shimbay, Man’g'it, Qipshak, Shoraxan u’lken sawda orinlarina aynalg'an. Usi qalalar arqali Buxarag’a xәm qazak ishine baratug'in kәrwan jollar өtken.