Qalandarova baxtigul ozod qizi maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalar nutqini o‘stirish va tafakkurini rivojlantirish usullari

Xulosa va tavsiyalar
Xulosa qilib aytganda,bolalarning nutqi va tafakkurini o’stitish jarayonida ularning qabul qilish holatini ham hisobga olish zarur.Bolalarning nutq tovushlarini to’g’ri talaffuz qilishlari,so’z va gaplarning grammatik qurilishi haqidagi tushunchalarib ularning suratlar va o’yinchoqlarga qarab hikoyalar tuzishi malakalari turli mashg’ulotlar jarayonida rivojlanadi.
Tajriba va sinov ishlari jarayoni shunday xulosalar berdi:
1.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalar nutqini o’stirish va tafakkurini rivojlantirish bo’yicha tajriba – sinov jarayonida bolalarda mashg’ulotlarga qiziqish kuchaydi.
2. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida uyushtirilgan tajriba – sinov mashg’ulotlarida o’tkazilgan leksik oyinlar ya’ni so’z o’yinlari bolalar nutqini o’stirish va tafakkurini rivojlantirishga xizmat qildi.
3. Tajriba – sinov mashg’ulotlarida qo’llanilgan turli ta’limiy o’yinlar,milliy qo’shiqlar, she’rlar va xalq og’zaki ijodi janrlari bolalar nutqini o’stirish va tafakkurini rivojlantirishga xizmat qildi va ularning qiziqishlarini oshirdi.
4. Tabiatga sayr mashg’uloti davomida daraxtlar, ularning manzarali va mevali daraxtlarga bo’linishi, mevasi haqida suhbatlashish,ularga she’rlar ayttirish, hikoyalar tuzdirish orqali nutqi o’stirilib, lug’at boyligi oshishiga erishildi. Asosiysi,tabiatga sayr qilish jarayonida bolalarni tabiatni sevishga, uni asrashga intilish hissi kuchaytirildi.
Tajriba – sinov jarayonida biz qo’llagan quyidagi usullar va AKTdan foydalanishni ta’lim jarayoniga tatbiq qilishni tavsiyz qilamiz:
1.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarining katta va tayyorlov guruhlarida o’tkazilgan mashg’ulotlarda “Men nimani o‘yladim?” nomli topishmoq tarzidagi intelektual-psixologik o‘yindan foydalanish bolalar nutqi va tafakkurini ostirishga samarali ta’sir ko’rsatadi.
2.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida o’tkaziladigan mashg’ulotlarida “Alla”, “Qiziqmachoq” , ”Ramazon”, “Oftob chiqdi olamga” milliy xalq qo’shiqlaridan foydalanish bolalar nutqi va tafakkurini ostirishga samarali ta’sir ko’rsatadi .
3.Mashg’ulotlarda AKTdan foydalanish ertaklar, she’r, tez aytishlar va topishmoqlar matnining guruh bolalari tomonidan to’la o’zlashtirilishida alohida ahamiyat kasb etadi.
Binobarin, mashg’ulotlar jarayonida bolalar nutqini o’stirish va tafakkurini rivojlantirishning zamonaviy usullarini izlab topish va ulardan foydalanish ma’naviy barkamol shaxsni tarbiyalash bugungi kunning dolzarb vazifalaridan sanaladi.