Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik Toshkent – 2011

Ixtisoslashtirilmagan kar’era. Bu Yaponiya menejmentiga xosdir. Ushbu davlat kompaniya va firmalarida rahbar ishlab chiqarishning har qanday uchastkasida ishlay olishga qodir mutaxassis bo’lishi kerak, degan qoida qaror topgan. YApon menejmentiga ko’ra xodim xizmat lavozimi pillapoyasida uch yildan ko’p muddat ushlanib qolmasdan bosqichma-bosqich ko’tarilib borar ekan, kompaniyaga har tarafdan nazar tashlash imkoniyatiga ega bo’lishi kerak. Mazkur usulda, aytaylik, mahsulot sotishni tashkil etadigan bo’lim boshlig’i ta’minot bo’limi boshlig’i lavozimiga o’tkazilishi tabiiy hol hisoblanadi. Yaponiyalik ko’pgina rahbarlar o’z kar’eralarini kasaba uyushmalari tashkilotlarida ishlashdan boshlaganlar. Bir qarashda bu vazifa ularga hozir faoliyat ko’rsatayotgan kompaniyalari uchun zarur chuqur, keng ko’lamli maxsus bilimlarni etarli hajmda egallash imkoniyatini bermaydi. Ammo ushbu mamlakatda rahbarlik lavozimi uchun bu hal qiluvchi ahamiyatga ega emas deb hisoblanadi. Chunki, ular fikricha, bu bilimlar 5 yil o’tgach baribir eskirib qoladi. Boshqa tomondan esa rahbarlik lavozimiga tayinlangan bunday xodimlar avvalgi vazifalarida orttirgan tajribalari tufayli kompaniya to’g’risida yaxlit tasavvurga ega bo’ladilar. Yangi lavozimlarda ularning shaxsiy tajribasi ham juda asqotadi.
Ixtisoslashtirilmagan kar’erani ham xodim bir korxonada yoki bir necha korxonada o’tishi mumkin.

3. 
   Vertikal kar’era deyilganda xizmat lavozimi pillapoyalaridan bevosita yuqoriga ko’tarilish tushuniladi. Lavozimda o’sish mehnatga to’lanadigan haq oshishi bilan bog’liq bo’ladi.
   
4. 
   Gorizontal kar’era. Bu faoliyatning boshqa turi bilan shug’ullaniladigan lavozimiga siljitishni yoki korxona xizmat lavozimlari tizimida qat’iy belgilab qo’yilmagan muayyan xizmat vazifasini (masalan, muvaqqat guruh, bo’linma, loyiha rahbari) bajarish yuklatilishini anglatadi. Egallab turgan lavozimida avval belgilab qo’yilgan vazifalarning qoida bo’yicha ish haqi miqdori oshirilgan holda kengaytirilishi yoki murakkablashtirilishi ham gorizontal kar’era turiga taallukdidir. Ya’ni gorizontal kar’era xizmat lavozimida muttasil yuqoriga ko’tarilishni anglatmaydi.
   
5.